Nghiên cứu này tiến hành tối ưu hóa một số nhân tố chính ảnh hưởng đến quá trình chuyển gen qua trung gian vi khuẩn Agrobacterium trên lan Dendrobium Sonia như môi trường tái sinh và tăng trưởng PLBs, nồng độ AS, thời gian đồng nuôi cấy, chủng vi khuẩn, nồng độ kháng sinh diệt khuẩn và sàng lọc mô chuyển gen. | TẠP CHÍ SINH HỌC 2014, 36(1se): 257-265 TỐI ƯU HÓA SỰ CHUYỂN NẠP GEN Ở LAN Dendrobium Sonia QUA TRUNG GIAN VI KHUẨN Agrobacterium tumefaciens Nguyễn Xuân Dũng1*, Dương Hoa Xô1, Chu Hoàng Hà2 1 Trung tâm Công nghệ sinh học thành phố Hồ Chí Minh, *nguyenxuandung294@ 2 Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam TÓM TẮT: Trong nghiên cứu này, sự chuyển nạp gen được thiết lập trên protocorm like bodies (PLBs) ở hoa lan Dendrobium Sonia qua trung gian vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens chứa vector pCambia 1301 có mang gen GUS và gen kháng kanamycin. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến sự chuyển nạp gen bao gồm môi trường tái sinh và tăng trưởng PLBs, nồng độ acetosyringone (AS); thời gian đồng nuôi cấy; chủng Agrobacterium; nồng độ kháng sinh diệt khuẩn (cefotaxime) và sàng lọc mô chuyển gen (hygromycin) đã được khảo sát. Kết quả cho thấy, môi trường MS bổ sung 1,0 mg/l NAA kết hợp với 0,5 mg/l hay 0,3 mg/l BA thích hợp cho sự tái sinh PLBs từ lát cắt mô thân. Hiệu quả chuyển gen (tỷ lệ PLBs biểu hiện gen GUS) cao nhất đạt được khi PLBs được lây nhiễm và đồng nuôi cấy với Agrobacterium trên môi trường chứa 100 µM AS trong 3 ngày (với chủng EHA105 và C58) hay 4 ngày (với chủng LBA4404). Cefotaxime 300 mg/l và hygromycin 7-15 mg/l thích hợp cho sự diệt khuẩn và sàng lọc PLBs chuyển gen. Từ khóa: Agrobacterium tumefaciens, Dendrobium Sonia, chuyển nạp gen, tái sinh PLBs. MỞ ĐẦU Lan Dendrobium Sonia, một dòng lai giữa lan Dendrobium Caesar và Dendrobium Tomie Drake [14], được trồng phổ biến ở Việt Nam cho mục đích sản xuất hoa cắt cành. Cho đến nay, nhu cầu của thị trường đối với hoa lan Dendrobium Sonia vẫn không ngừng gia tăng, vì vậy, việc nghiên cứu chuyển gen nhằm cải thiện chất lượng loài lan này là một vấn đề có ý nghĩa quan trọng. Có hai phương pháp chuyển gen thường được sử dụng trên hoa lan đó là sử dụng súng bắn gen và vi khuẩn Agrobacterium tumefaciens. Trong đó, phương pháp chuyển gen qua trung gian vi khuẩn Agrobacterium hiện đang được quan
