Bài viết nghiên cứu xác định các điều kiện tối ưu cho quá trình tách và làm giàu axít béo ω-3 và ω-6 từ dầu tảo S. mangrovei PQ6 của Việt Nam bằng phương pháp tạo với urê. Các kết quả nghiên cứu đạt được trong công bố này là cơ sở khoa học cho việc mở rộng quy mô tách chiết và làm giàu axít béo ω-3 và ω-6 từ dầu tảo S. mangrovei PQ6 theo định hướng ứng dụng làm thực phẩm chức năng và dược phẩm. | TAP CHI SINH HOC 2014, 36(1): 73-80 Tách và làm giàu hợp axít béo ω-3 và ω-6 DOI: TÁCH VÀ LÀM GIÀU HỖN HỢP AXÍT BÉO ω-3 VÀ ω-6 TỪ DẦU TẢO Schizochytrium mangrovei PQ6 BẰNG PHƯƠNG PHÁP TẠO PHỨC VỚI URÊ Lê Thị Thơm, Lưu Thị Tâm, Nguyễn Cẩm Hà, Hoàng Thị Lan Anh, Ngô Thị Hoài Thu, Hoàng Thị Minh Hiền, Đặng Diễm Hồng* Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam, *ddhong60vn@ TÓM TẮT: Axit béo không bão hòa ña nối ñôi thuộc nhóm omega-3 và omega-6 (ω-3/ω-6-PUFA) như EPA, DHA, DPA có vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ, sức khỏe ñối với hệ tim mạch, hệ thần kinh và trong nhiều biện pháp ñiều trị các bệnh ung thư, mất trí nhớ, trầm cảm Hiện nay, vi tảo ñược coi là một ứng cử viên tiềm năng thay thế nguồn sản xuất ω-3 và ω-6 PUFA truyền thống từ dầu cá. Bài báo trình bày kết quả tối ưu hóa ñiều kiện tách và làm giàu hỗn hợp axít béo ω-3 và ω-6 từ dầu tảo Schizochytrium mangrovei PQ6 bằng phương pháp tạo phức với urê. Ba yếu tố ñược sử dụng ñể nghiên cứu ảnh hưởng là tỷ lệ axít béo tự do (FFA)/urê, tỷ lệ urê/EtOH và nhiệt ñộ kết tinh. Kết quả thu ñược cho thấy, hàm lượng axít béo ω-3 và ω-6 (99,29% so với tổng số axít béo) và DHA và EPA (87,83% so với tổng số axít béo) ñạt ñược cao nhất ở tỷ lệ FFA/urê là 1: 4; tỷ lệ urê/EtOH là 1: 9 và nhiệt ñộ kết tinh tạo phức với urê là 4οC. Các chỉ số hóa lý như axít, peroxyt và iot của hỗn hợp axít béo ω-3 và ω-6 thu ñược trong nghiên cứu cho thấy sản phẩm ñảm bảo ñược yêu cầu về chất lượng cho nguyên liệu dùng ñể sản xuất thực phẩm, thực phẩm chức năng và dược phẩm. Từ khóa: Axít béo ω-3, ω-6, tạo phức urê, thực phẩm chức năng. MỞ ĐẦU Thành phần quan trọng của cấu trúc và chức năng tế bào ở rất nhiều sinh vật là các axít béo không bão hòa mạch dài ña nối ñôi (long chain polyunsaturated fatty acids-LCPUFAs). Hơn hai thập kỷ qua nhiều nghiên cứu lâm sàng ñã chứng minh việc tiêu thụ lượng thấp các PUFA thuộc nhóm ω-3 làm gia tăng tỷ lệ mắc các bệnh tim .