Bài viết này được nghiên cứu với mục đích thiết lập quy trình nhân nhanh lan kim tuyến Anoectochilus setaceus thông qua cảm ứng tạo PLBs nhằm gia tăng hệ số nhân chồi. . | TAP CHI SINHinHOC 37(1): 76-83 Nghiên cứu nhân nhanh vitro 2015, loài lan kim tuyến DOI: NGHIÊN CỨU NHÂN NHANH IN VITRO LOÀI LAN KIM TUYẾN (Anoectochilus setaceus Blume) THÔNG QUA CẢM ỨNG TẠO PROTOCORM LIKE BODIES Trần Thị Hồng Thúy2, Đỗ Thị Gấm3, Nguyễn Khắc Hưng1, Phạm Bích Ngọc1, Chu Hoàng Hà1* 1 Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KH & CN Việt Nam, *chuhoangha@ 2 Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội 2 3 Trung tâm phát triển Công nghệ cao TÓM TẮT: Lan kim tuyến (Anoectochilus setaceus Blume) là dược liệu quý ñược sử dụng trong các bài thuốc cổ truyền của cộng ñồng các dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Các loài lan kim tuyến phân bố rộng nhưng số lượng cá thể ngoài tự nhiên không nhiều do khả năng tái sinh chậm, ñòi hỏi ñiều kiện sống ngặt nghèo, ngoài ra, lan kim tuyến ñang bị khai thác quá mức do có nhiều dược tính quý. Nghiên cứu ñược tiến hành nhằm xây dựng quy trình nhân in vitro loài lan kim tuyến thông qua protocorm-like bodies (PLBs) với mục ñích góp phần bảo tồn loài lan quý hiếm. Tỷ lệ cảm ứng tạo PLBs ñạt 86,25% với nguồn mẫu là lát cắt ngang thể chồi. Khối lượng tươi trung bình của cụm PLBs sau 30 ngày nuôi cấy ñạt 0,23 gam. Các cụm PLBs ñược nuôi cấy trên môi trường phát sinh và sinh trưởng chồi trong 30 ngày. Các chồi hình thành ñược tách riêng và chuyển sang giai ñoạn tạo rễ. Quá trình tạo rễ bao gồm 2 giai ñoạn, mỗi giai ñoạn kéo dài trong 30 ngày. Sau 60 ngày, 100% chồi tạo rễ với trung bình 3,20±0,67 rễ/chồi, chiều cao cây trung bình ñạt 4,57±0,85 cm với 4,21±0,42 lá/cây. Hệ số nhân chồi của toàn bộ quy trình ñạt 29,66±4,04 chồi/cụm PLBs. Từ khóa: Anoectochilus setaceus, hệ số nhân chồi, protocorm-like bodies (PLBs), tạo chồi từ PLBs, in vitro. MỞ ĐẦU Lan kim tuyến, Anoectochilus setaceus Blume, thuộc họ Phong lan (Orchidaceae), ñược biết ñến nhiều do khả năng ứng dụng trong y dược. Theo y học cổ truyền Trung Hoa, lan kim tuyến ñược dùng ñể ñiều trị bệnh tiểu ñường, làm tan khối u, giảm lipase trong máu và chữa .
