Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định gánh nặng do tử vong sớm (YLL) của Đắk Lắk năm 2015; xác định 10 nguyên nhân hàng đầu của YLL theo giới tính, dân tộc và điều kiện kinh tế. Phương pháp: nghiên cứu thực hiện ở 32 cụm thôn, buôn của tỉnh Đắk Lắk, sử dụng phương pháp nghiên cứu gánh nặng bệnh tật toàn cầu 2010, không sử dụng trong số tuổi và chiết khấu; sử dụng bản sống chuẩn mới của WHO. | T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 ĐO LƯỜNG SỐ NĂM SỐNG KHỎE MẠNH BỊ MẤT DO TỬ VONG SỚM TẠI ĐẮK LẮK NĂM 2015 Châu Đương*; Nguyễn Đỗ Quốc Thống*; Thân Trọng Quang* Thái Quang Hùng*; Nguyễn Đình Chiến*; Đỗ Thị Vân*; Nguyễn Thị Trang* TÓM TẮT Mục tiêu: Xác định gánh nặng do tử vong sớm (YLL) của Đắk Lắk năm 2015; xác định 10 nguyên nhân hàng đầu của YLL theo giới tính, dân tộc và điều kiện kinh tế. Phương pháp: nghiên cứu thực hiện ở 32 cụm thôn, buôn của tỉnh Đắk Lắk, sử dụng phương pháp nghiên cứu gánh nặng bệnh tật toàn cầu 2010, không sử dụng trọng số tuổi và chiết khấu; sử dụng bảng sống chuẩn mới của WHO. Nguồn số liệu được thu thập trực tiếp tại cộng đồng. Sử dụng công thức YLL = N*L để tính YLL cho từng nhóm tuổi và cho từng nguyên nhân bệnh. Kết quả: tổng số năm sống khỏe mạnh bị mất do YLL năm 2015 ở Đắk Lắk là YLL, tương ứng với YLL/ dân. 10 nguyên nhân dẫn đầu của YLL bao gồm đuối nước, tai nạn giao thông, tự tử, tai biến mạch máu não (TBMMN), bại não, ung thư gan, suy tim, ung thư não, sinh non và xơ gan. Nhóm tuổi 15 - 19 chiếm tỷ lệ cao nhất; nam gần gấp đôi nữ; nhóm các dân tộc khác cao hơn dân tộc Kinh và Ê Đê; nhóm nông dân chiếm > 50% tổng YLL; nhóm không nghèo và nhóm sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn chiếm tỷ lệ cao hơn các nhóm khác. 10 nguyên nhân hàng đầu ở nam giới bao gồm tai nạn giao thông, đuối nước, tự tử, ung thư gan, TBMMN, bại não, xơ gan, ung thư vòm họng, rối loạn tâm thần do rượu và nhồi máu cơ tim; 10 nguyên nhân hàng đầu ở nữ gồm đuối nước, TBMMN, bại não, ung thư não, suy tim, tự tử, sinh non, viêm phổi, tim bẩm sinh và suy thận mạn tính. Kết luận: tổng số năm sống khỏe mạnh bị mất do YLL năm 2015 ở Đắk Lắk là YLL. Nhóm tuổi 15 - 19 chiếm tỷ lệ cao nhất; nam nhiều hơn nữ; nhóm các dân tộc khác nhiều hơn dân tộc Kinh và Ê Đê; nhóm nông dân, nhóm không nghèo và nhóm sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn chiếm tỷ lệ cao hơn các nhóm khác. * Từ khóa: Năm sống bị mất do .
