Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm đánh giá mức độ xâm lấn tĩnh mạch cửa (TMC) ở bệnh nhân (BN) ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG). Đối tượng và phương pháp: mô tả cắt ngang 180 BN UTBMTBG mới phát hiện. Chẩn đoán mức độ huyết khối TMC dựa vào các phương tiện chẩn đoán hình ảnh. | t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2016 ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ XÂM LẤN TĨNH MẠCH CỬA Ở BỆNH NHÂN UNG THƯ BIỂU MÔ TẾ BÀO GAN Dương Quang Huy*; Vũ Minh Thắng*; Đào Đức Tiến** TÓM TẮT Mục tiêu: đánh giá mức độ xâm lấn tĩnh mạch cửa (TMC) ở bệnh nhân (BN) ung thư biểu mô tế bào gan (UTBMTBG). Đối tượng và phương pháp: mô tả cắt ngang 180 BN UTBMTBG mới phát hiện. Chẩn đoán mức độ huyết khối TMC dựa vào các phương tiện chẩn đoán hình ảnh (siêu âm, chụp CT đa dãy, chụp hệ mạch gan). Kết quả: 19,4% BN UTBMTBG có huyết khối TMC với các mức độ Vp1, Vp2, Vp3, Vp4 lần lượt là 11,1%; 5,0%; 4,4%; 3,3%. Mức độ huyết khối TMC tăng dần ở UTBMTBG thể lan tỏa so với UTBMTBG thể khối (21,3% so với 6,7% ở Vp1-2 và 14,8% so với 4,2% ở Vp3-4; p 10 cm so với 4,2% ở nhóm u gan 2 cm trên nền gan xơ (đo kích thước u trên siêu âm hoặc CT-scanner gan). - Có hình ảnh tăng sinh mạch điển hình (trên CT-scanner gan hoặc trên phim chụp động mạch gan) và/hoặc AFP ≥ 200 ng/ml. Với BN có khối u gan nhưng không đáp ứng các tiêu chí trên sẽ được sinh thiết hoặc chọc hút tế bào để chẩn đoán xác định [3]. Loại khỏi nghiên cứu những BN UTBMTBG đã được chẩn đoán và can thiệp điều trị; đang có biến chứng nặng như hôn mê gan, xuất huyết tiêu hóa, vỡ khối u gan 2. Phương pháp nghiên cứu. Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Tất cả BN nghiên cứu được khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết để đánh giá chức năng gan, AFP, tình trạng tăng áp lực TMC và tình trạng khối u gan. - Xác định đặc điểm khối u gan trên siêu âm và CT-scanner 3 thì, gồm: vị trí, số lượng, kích thước khối u, hình thái khối u (thể khối hay thể lan tỏa). + Thể khối: khối u tăng sinh mạch rõ so với nhu mô gan lành, động mạch (ĐM) nuôi u giãn to, bao quanh khối và cho các nhánh đi vào trung tâm khối; các nhánh ĐM nuôi gan lành bị chèn ép ra phía ngoài và giảm kích thước. + Thể lan tỏa: cấu trúc cây ĐM gan vẫn giữ được dạng cơ bản, nhưng ĐM nuôi u giãn to và tăng sinh hệ mao mạch khắp khu vực gan ung thư, không có hiện tượng chèn đẩy .
