Hiệu ứng cộng hưởng từ - phonon và sự dò tìm cộng hưởng từ - phonon bằng quang học trong giếng lượng tử thế hyperbol được khảo sát bằng cách sử dụng phương pháp toán tử chiếu cô lập. Sự phụ thuộc công suất hấp thụ vào năng lượng photon được tính số và vẽ đồ thị. | CỘNG HƯỞNG TỪ - PHONON TRONG GIẾNG LƯỢNG TỬ THẾ HYPERBOL LÊ ĐÌNH - TRẦN NHƯ BỘI NGỌC Trường Đại học Sư phạm, Đại học Huế Tóm tắt: Hiệu ứng cộng hưởng từ - phonon và sự dò tìm cộng hưởng từ - phonon bằng quang học trong giếng lượng tử thế hyperbol được khảo sát bằng cách sử dụng phương pháp toán tử chiếu cô lập. Sự phụ thuộc công suất hấp thụ vào năng lượng photon được tính số và vẽ đồ thị. Từ đồ thị của công suất hấp thụ như là hàm của năng lượng photon, chúng tôi thu được độ rộng vạch phổ của đỉnh cộng hưởng bằng phương pháp Profile. Kết quả thu được cho thấy sự xuất hiện các đỉnh cộng hưởng thỏa mãn định luật bảo toàn năng lượng và độ rộng vạch phổ của đỉnh cộng hưởng thay đổi theo nhiệt độ và cường độ từ trường. Từ khóa: cộng hưởng từ - phonon, giếng lượng tử, thế hyperbol, công suất hấp thụ, độ rộng phổ 1. MỞ ĐẦU Hiện tượng cộng hưởng từ - phonon (MPR) được Gurevich và Firsov tiên đoán bằng lý thuyết lần đầu tiên vào năm 1961 [1], được Puri, Geballe và đồng nghiệp quan sát bằng thực nghiệm vào năm 1963 [2]. Nguồn gốc của các hiệu ứng MPR là sự tán xạ cộng hưởng điện tử gây ra bởi sự hấp thụ và phát xạ các phonon khi khoảng cách giữa hai mức Landau bằng năng lượng của phonon quang dọc (LO). Cho đến nay đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về hiện tượng này trong bán dẫn thấp chiều với các loại thế giam giữ khác nhau [3, 4, 5, 6, 7]. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu hiện tượng này trong giếng lượng tử thế hyperbol. Trong bài báo này, chúng tôi nghiên cứu về hiệu ứng cộng hưởng từ - phonon trong giếng lượng tử thế hyperbol, làm rõ bản chất của hiệu ứng dò tìm cộng hưởng từ phonon bằng quang học (ODMPR). Sự phụ thuộc độ rộng phổ của đỉnh ODMPR vào nhiệt độ và cường độ từ trường cũng được khảo sát bằng phương pháp Profile nhờ phần mềm Mathematica. 2. BIỂU THỨC HÀM SUY GIẢM, CÔNG SUẤT HẤP THỤ CỦA GIẾNG LƯỢNG TỬ THẾ HYPERBOL Xét giếng lượng tử với thế giam giữ dạng [8]: V (x) = D[1 − σ coth(αx)]2 , (1) Tạp chí Khoa học và Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm
