Phương Đông lướt ngoài cửa sổ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thể loại du kí. Tác phẩm kể về chặng hành trình xuyên Châu Á của Paul Theroux vào năm viết hướng đến mục tiêu làm rõ hơn vấn đề kết cấu trần thuật trong tác phẩm du kí Phương Đông lướt ngoài cửa sổ: kết cấu hành trình và tính đơn phương trong trần thuật. | KẾT CẤU TRẦN THUẬT TRONG DU KÍ PHƯƠNG ĐÔNG LƯỚT NGOÀI CỬA SỔ LÊ TRẦN THOẠI NGÂN - THÁI PHAN VÀNG ANH Trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế Tóm tắt: Phương Đông lướt ngoài cửa sổ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của thể loại du kí. Tác phẩm kể về chặng hành trình xuyên Châu Á của Paul Theroux vào năm viết hướng đến mục tiêu làm rõ hơn vấn đề kết cấu trần thuật trong tác phẩm du kí Phương Đông lướt ngoài cửa sổ: kết cấu hành trình và tính đơn phương trong trần thuật. Nếu kết cấu theo trật tự thời gian tái hiện cụ thể thời – không gian rộng lớn trong chuyến đi thì tính đơn phương trong trần thuật tăng sự khách quan, chân thực, sinh động trong lối kể chuyện. Từ khóa: du kí, kết cấu trần thuật, kết cấu hành trình, tính đơn phương 1. ĐẶT VẤN ĐỀ . “Thế giới là một cuốn sách và người không đi chỉ đọc được một trang” (St. Augustine). Thế giới bên ngoài là nơi con người luôn khao khát khám phá, chinh phục. Đi và ghi lại những điều được thấy trở thành một xu hướng sáng tác mới trong văn học. Dòng văn học du kí ra đời như một tất yếu đáp ứng nhu cầu của độc giả về sự trải nghiệm không gian bên ngoài qua những trang sách. Du kí là thể loại đã, đang nhận được nhiều sự quan tâm từ các nhà nghiên cứu với những tranh luận, quan điểm về đặc điểm và biên độ mở rộng của thể loại. Du kí là “một loại hình văn học thuộc loại hình kí mà cơ sở là sự ghi chép của bản thân mình đi du lịch, ngoạn cảnh về những điều mắt thấy tai nghe của chính mình tại những xứ xở xa lạ hay những nơi ít người có dịp đi đến” [1, tr. 108]. Có thể thấy yếu tố cốt lõi của thể loại du kí là đi, xem và ghi chép. Bao trùm lên toàn bộ tác phẩm là cảm hứng phiêu lưu cùng với câu chuyện được phát triển theo lộ trình của tác giả. Như vậy, du kí là những sáng tác văn học được tham chiếu bởi hoạt động du lịch. Đây là thể loại bút kí ghi lại cảm xúc của lữ khách khi khám phá những vùng đất lạ, hình ảnh, chân dung con người và bức tranh hiện thực cuộc sống. Nhân vật trung tâm của du kí vừa là chủ thể, vừa là
