Bằng phương pháp sắc kí cột trên silica gel, chúng tôi đã phân lập được hợp chất borneol sạch từ tinh dầu. Cấu trúc của hợp chất này được xác định bằng các phương pháp phổ hồng ngoại, phổ cộng hưởng từ hạt nhân và so sánh với số liệu của các tài liệu đã công bố. | THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU CÂY ĐẠI BI (BLUMEA BALSAMIFERA (L.) DC.) Ở THỪA THIÊN HUẾ TRẦN THỊ PHƯƠNG LY - LÊ QUỐC THẮNG Trường Đại học Sư phạm Huế LÊ HUỲNH NGUYỄN Trường Cao đẳng Công nghiệp Huế Tóm tắt: Bằng phương pháp GC-MS, nghiên cứu đã xác định được 29 cấu tử trong tinh dầu lá cây Đại bi (Blumea balsamifera (L.) DC.) chiếm 99%. Các hợp chất borneol (40,33%), β-caryophyllene (26,51%), và thujopsene-13 (5,56%) là thành phần chính của tinh dầu. Bằng phương pháp sắc kí cột trên silica gel, chúng tôi đã phân lập được hợp chất borneol sạch từ tinh dầu. Cấu trúc của hợp chất này được xác định bằng các phương pháp phổ hồng ngoại, phổ cộng hưởng từ hạt nhân và so sánh với số liệu của các tài liệu đã công bố. Từ khóa: Blumea balsamifera, tinh dầu, borneol 1. MỞ ĐẦU Cây Đại bi có tên khoa học là Blumea balsamifera (L.) DC., thuộc họ Cúc (Asteraceae), là cây thuốc mọc hoang được tìm thấy ở Ấn Độ, Trung Quốc và các nước Đông Nam Á. Lá cây Đại bi có vị cay và đắng, mùi thơm nồng, tính ấm; có tác dụng ôn trung hòa huyết, khử phong trừ thấp, tán ứ tiêu thũng, sát trùng. Trong dân gian, lá cây thường được dùng để chữa các chứng bệnh như: thấp khớp tạng khớp, đòn ngã tổn thương, sản hậu đau lưng, đau bụng sau khi sinh, đau bụng kinh, cảm mạo, đau dạ dày do lạnh, ỉa chảy; dùng ngoài chữa vết thương, chấn thương, đinh nhọt, viêm mủ da, ngứa da [1], [3]. Trên thế giới cũng như trong nước đã có một số công trình nghiên cứu về tinh dầu cũng như thành phần hóa học của cây Đại bi (B. balsamifera (L.) DC.). Monotecpen, sesquitecpen và flavonoit là những lớp chất chính đã được xác định trong cây Đại bi [3], [4], [6], [9]. Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu cho thấy, ở các vùng khác nhau thì thành phần và hàm lượng các chất là không giống nhau. Bài báo này chúng tôi công bố kết quả thành phần hóa học tinh dầu và cấu tử chính DB1 được phân lập từ tinh dầu lá cây Đại bi ở Thừa Thiên Huế. 2. THỰC NGHIỆM . Thiết bị, dụng cụ, hóa chất - Phổ GC-MS được đo trên máy QP2010 Plus hãng .
