Bài viết Cảm quan và cách hành xử về thời gian trong thơ hát nói Nguyễn Công Trứ trình bày: Nguyễn Công Trứ là một tác giả có vai trò đặc biệt trong văn học Việt Nam. Sự xuất hiện của ông đã góp phần hoàn thiện và làm phát triển lên đến đỉnh cao thể loại hát nói,. . | CẢM QUAN VÀ CÁCH HÀNH XỬ VỀ THỜI GIAN TRONG THƠ HÁT NÓI NGUYỄN CÔNG TRỨ TRẦN THỊ THANH NHỊ Trường Đại học sư phạm – Đại học Huế Tóm tắt: Nguyễn Công Trứ là một tác giả có vai trò đặc biệt trong văn học Việt Nam. Sự xuất hiện của ông đã góp phần hoàn thiện và làm phát triển lên đến đỉnh cao thể loại hát nói. Trong thơ văn cổ điển, hiếm có tác giả nào có nỗi niềm ám ảnh khôn nguôi về thời gian như Nguyễn Công Trứ. Thơ hát nói của ông thể hiện sự cảm nhận về thời gian vũ trụ tuần hoàn và sự tự ý thức về thời gian hữu hạn kiếp người. Lập công danh, vui chơi, hưởng lạc, sống hết mình, sáng tạo nghệ thuật là những giải pháp, cách hành xử ông đề xuất cho con người trong dòng thời gian tuôn chảy. Cuộc đời ông như là một minh chứng cho sự làm chủ cao độ về thời gian để đạt được những kết quả cao nhất không chỉ trong công danh, sự nghiệp mà cả trong sáng tạo nghệ thuật, lưu danh thiên cổ. Thời gian nghệ thuật là một phần cấu tạo nên tác phẩm nghệ thuật. Thông qua cảm nhận và cách xây dựng thời gian của tác giả trong tác phẩm, người đọc có thể một phần hiểu được những thông điệp nghệ thuật tác giả muốn chuyển tải “thể hiện sự cảm thụ độc đáo của tác giả về phương thức tồn tại độc đáo của con người trong thế giới” [2, tr. 323]. Nguyễn Công Trứ là một tác giả có vai trò đặc biệt trong văn học Việt Nam. Sự xuất hiện của ông đã góp phần hoàn thiện và làm phát triển đến đỉnh cao thể loại hát nói. Trong địa hạt này hồn thơ ông như cánh diều được bay lượn trong bầu trời xanh khoáng đạt, tự do. Khác với các thể loại thơ trung đại khác thường nhằm chở đạo, hát nói là thứ văn chương được viết ra nhằm nhu cầu giải trí, nó thường hướng đến những giá trị nhân sinh, hưởng thụ, đời thường. Trong thơ văn cổ điển, hiếm có tác giả nào có nỗi niềm ám ảnh khôn nguôi về thời gian như Nguyễn Công Trứ. Có lẽ chính sự ý thức sắc nhọn về thời gian mà ông đã có một sự nghiệp lẫy lừng không chỉ trong chính trị mà cả trong nghệ thuật như một cách lưu danh với đời. Chính vì thế mà hôm nay chúng ta được
