Bài viết Bộ máy cai trị Tây Ban Nha ở thuộc địa Philippines (1571-1821) trình bày: Nghiên cứu về "Bộ máy cai trị của Tây Ban Nha ở thuộc địa Philippines (1571-1821)" đi sâu phân tích tổ chức chính quyền và các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp mà Tây Ban Nha thiết lập ở Philippines trong quá trình cai trị,. . | BỘ MÁY CAI TRỊ TÂY BAN NHA Ở THUỘC ĐỊA PHILIPPINES (1571-1821) ĐẶNG VĂN CHƯƠNG Trường Đại học Sư phạm - Đại học Huế HÀ THỊ THƠM Trường Đại học Khoa học - Đại học Huế Tóm tắt: Nghiên cứu về "Bộ máy cai trị của Tây Ban Nha ở thuộc địa Philippines (1571-1821)" đi sâu phân tích tổ chức chính quyền và các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp mà Tây Ban Nha thiết lập ở Philippines trong quá trình cai trị. Trong đó, nổi bật là chế độ encomienda. Thông qua đó, chúng ta hiểu được bản chất của chế độ thực dân Tây Ban Nha ở Philippines đồng thời có thể so sánh với chính sách cai trị của các nước phương Tây khác ở Đông Nam Á thời cận đại. Tây Ban Nha phát hiện ra Philippines một cách tình cờ trong chuyến hành trình tìm kiếm quần đảo hương liệu ở phương Đông của nhà thám hiểm Magellan vào năm 1521. Tuy nhiên, một thời gian Tây Ban Nha bận rộn với các thuộc địa ở châu Mỹ nên chưa thể tính đến chuyện xâm chiếm quần đảo này, mà chỉ giới hạn ở việc phái đến đó một vài đoàn tàu thám hiểm: Loaisa (năm 1525), Cabot (năm 1526), Saavedra (năm 1527), Villalobos (năm 1542) và chuyến thám hiểm đánh dấu việc Tây Ban Nha chính thức tiến hành cuộc xâm lược Philippines là của Legazpi (năm1564). Đến năm 1571, Tây Ban Nha bắt đầu thiết lập bộ máy cai trị ở Philippines. Tìm hiểu bộ máy cai trị của Tây Ban Nha ở thuộc địa Philippines không chỉ góp phần hiểu rõ hơn lịch sử Philippines thời thuộc Tây Ban Nha mà còn giúp chúng ta so sánh, đối chiếu với chính sách của các nước phương Tây ở các nước Đông Nam Á thời cận đại. 1. BỘ MÁY HÀNH CHÍNH Do việc cai trị hệ thống thuộc địa rộng lớn gặp nhiều khó khăn và khoảng cách giữa địa lí quá xa nên Tây Ban Nha đặt Philippines dưới sự cai trị của Phó vương quốc Tân Tây Ban Nha tại Mexico. Vương quốc Tân Tây Ban Nha được thành lập năm 1535 và tồn tại đến năm 1821, gồm các thuộc địa của Tây Ban Nha trải dài trên địa bàn châu Mỹ, quần đảo Caribe và Philippines. Lãnh thổ rộng lớn này được cai trị bởi một Phó vương tại Mexico, người đại diện cho quyền lực của .