Bài viết Các hình thế thời tiết gây mưa lũ trên lưu vực sông Thạch Hãn, tỉnh Quảng Trị trình bày: Tác động của các hình thế thời tiết gây mưa lũ trên lưu vực sông Thạch Hãn tỉnh Quảng Trị được biểu hiện thông qua phân tích số liệu mưa lớn trên diện rộng thời kỳ 1977-2007,. . | CÁC HÌNH THẾ THỜI TIẾT GÂY MƯA LŨ TRÊN LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN, TỈNH QUẢNG TRỊ ĐỖ MẠNH TÔN Trường THPT Cồn Tiên, Quảng Trị Tóm tắt: Tác động của các hình thế thời tiết gây mưa lũ trên lưu vực sông Thạch Hãn tỉnh Quảng Trị được biểu hiện thông qua phân tích số liệu mưa lớn trên diện rộng thời kỳ 1977-2007. Qua đó, xác định 2 nguyên nhân với 5 loại hình thế thời tiết chủ yếu gây ra các đợt mưa sinh lũ trong vòng 30 năm trên lưu vực sông Thạch Hãn; trong đó bão, áp thấp nhiệt đới, dải hội tụ nhiệt đới và không khí lạnh được xem là các nhân tố ảnh hưởng chủ yếu. 1. TÌM HIỂU ĐẶC ĐIỂM MƯA VÀ VAI TRÒ CỦA NÓ ĐỐI VỚI VIỆC HÌNH THÀNH LŨ TRÊN LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN, TỈNH QUẢNG TRỊ Sông Thạch Hãn là hệ thống sông lớn nhất ở tỉnh Quảng Trị và cũng là một trong những sông được xếp vào loại lớn của sông ngòi Việt Nam, tổng diện tích lưu vực khoảng 2800km2 (chiếm 61% diện tích toàn tỉnh), tổng chiều dài toàn bộ sông suối là 768km. Dòng chảy chính của hệ thống sông này là sông Thạch Hãn có chiều dài 156km, có 37 con sông gồm 17 sông nhánh cấp I, 13 sông nhánh cấp II, 6 sông nhánh cấp III với những nhánh sông quan trọng là sông Hiếu (sông Cam Lộ), sông Vĩnh Phước, sông Ái Tử, sông Nhùng - Vĩnh Định, sông Cánh Hòm. Hầu hết các sông này đều bắt nguồn từ sườn đông dãy Trường Sơn, đổ ra biển Đông qua Cửa Việt là chính và vào phá Tam Giang, Cửa Tùng khi có lũ lớn. Do dòng chảy đổi hướng nhiều lần theo các nếp uốn của địa hình nên hệ số uốn khúc của sông Thạch Hãn đạt tới 2,5. Độ cao bình quân của lưu vực 301m, độ dốc bình quân lưu vực 20,1%, chiều rộng bình quân lưu vực 38,6m. Lưu vực sông có hình dạng tròn, phần giữa lưu vực có địa hình cao hơn so với đường phân nước lưu vực nên các phụ lưu đều phát triển mạnh về phía bờ phía trái lưu vực với hệ số không cân bằng lưới sông đạt rất cao 4,59. Mạng lưới sông suối trong lưu vực phát triển 0,29km/km2. Theo định nghĩa một đợt mưa lớn là đợt mưa bao trùm ít nhất 2/3 lãnh thổ, mà nguyên nhân gây ra nó có tính hệ thống với lượng mưa ngày từ 50mm
