Bài viết Nghiên cứu mô phỏng quá trình vỡ của đập phân lân 1 – Vĩnh Phúc do lũ tràn đỉnh trình bày: Mô phỏng lại sự cố vỡ đập Phân Lân 1 do nước tràn đỉnh trong trận lũ ngày 03/8/2013 thông qua tính toán khôi phục trận lũ, thí nghiệm xác định hệ số xói và ứng suất cắt tới hạn của đất đắp đập, phân tích diễn biến xói của đập bằng phần mềm EMBANK,. . | BÀI BÁO KHOA HỌC NGHIÊN CỨU MÔ PHỎNG QUÁ TRÌNH VỠ CỦA ĐẬP PHÂN LÂN 1 – VĨNH PHÚC DO LŨ TRÀN ĐỈNH Đỗ Thị Thùy Dung1, Nguyễn Cảnh Thái2, Đinh Xuân Trọng1 Tóm tắt: Lũ tràn đỉnh đập là một trong những nguyên nhân chính gây vỡ đập đối với các đập đất ở Việt Nam cũng như trên thế giới. Tình trạng hư hỏng, xuống cấp, không đảm bảo khả năng chống lũ, đã làm gia tăng nguy cơ tràn đỉnh cho các đập đất trước diễn biến bất thường của mưa lũ. Việc nghiên cứu cơ chế xói của đất dưới tác động của dòng chảy tràn đã và đang được các tổ chức, cá nhân quan tâm ở mọi cấp độ. Trong bài viết này, các tác giả đã mô phỏng lại sự cố vỡ đập Phân Lân 1 do nước tràn đỉnh trong trận lũ ngày 03/8/2013 thông qua tính toán khôi phục trận lũ, thí nghiệm xác định hệ số xói và ứng suất cắt tới hạn của đất đắp đập, phân tích diễn biến xói của đập bằng phần mềm EMBANK. Kết quả nghiên cứu có thể vận dụng để đưa ra các ứng xử kịp thời cho các đập có nguy cơ tràn đỉnh. Từ khoá: Đập đất, lũ tràn đỉnh đập, xói mái đập, vỡ đập. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ1 Với hồ chứa thủy lợi (Tổng cục Thủy lợi, 2015) và phần lớn trong số đó là đập đất được xây dựng cách đây trên 20 năm, Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn về an toàn cho các đập này bởi sự xuống cấp của công trình cũng như diễn biến bất thường của khí hậu. Cùng với các vấn đề về thấm, nền móng, ., lũ tràn đỉnh đập do lũ vượt tần suất, tràn không đủ năng lực xả, sai sót trong thiết kế, vận hành là một trong những nguyên nhân chính gây ra sự cố đối với đập đất. Đã có nhiều sự cố đập do tràn đỉnh xảy ra trong vài năm gần đây như Đầm Hà Động (2014), Đăckrông 3, Đăck Mek 3, Phân Lân, Đồng Đáng, Thung Cối (2013). Dưới tác dụng của dòng chảy tràn, các hạt đất bị cuốn trôi khỏi kết cấu dẫn đến xói lở mái đập. Tốc độ xói phụ thuộc vào nhiều yếu tố: tính chất cơ lý của đất, tốc độ của dòng chảy và kích thước, hình dạng của các vật cản trên mái đập. Trong bài viết này, các tác giả đã mô phỏng lại sự cố vỡ đập Phân Lân 1 do nước tràn đỉnh trong trận lũ ngày .
