Mục tiêu của bài báo là nghiên cứu ảnh hưởng của hạn hán đối với đất trồng lúa trong 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu tại huyện Quế Sơn. Nghiên cứu ứng dụng chỉ số chuẩn hóa giáng thủy (SPI) để đánh giá ngưỡng hạn hán trong 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu. | TẠP CHÍ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ NÔNG NGHIỆP ISSN 2588-1256 Tập 2(1) - 2018 NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG CỦA HẠN HÁN ĐỐI VỚI ĐẤT TRỒNG LÚA TẠI HUYỆN QUẾ SƠN, TỈNH QUẢNG NAM Lê Hữu Ngọc Thanh, Nguyễn Hữu Ngữ, Nguyễn Thị Nhật Linh, Dương Quốc Nõn Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế Liên hệ email: lehuungocthanh@ TÓM TẮT Mục tiêu của bài báo là nghiên cứu ảnh hưởng của hạn hán đối với đất trồng lúa trong 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu tại huyện Quế Sơn. Nghiên cứu ứng dụng chỉ số chuẩn hóa giáng thủy (SPI) để đánh giá ngưỡng hạn hán trong 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu. Kết quả nghiên cứu cho thấy: (i) Huyện Quế Sơn có diện tích đất trồng lúa là ha chiếm 19,2% tổng diện tích tự nhiên, tuy nhiên hệ thống kênh mương, hồ chứa vẫn còn hạn chế và xuống cấp trầm trọng; (ii) Qua số liệu lượng mưa từ 20 trạm quan trắc và trạm vệ tinh nghiên cứu đã tính toán được giá trị chỉ số SPI trong cả 2 vụ Đông Xuân và Hè Thu đều xuất hiện dưới ngưỡng -1; (iii) Dựa trên giá trị chỉ số SPI, nghiên cứu đã xây dựng được bản đồ hiện trạng hạn hán với 2 ngưỡng là khô nặng và ngưỡng cực kỳ khô; (iv) Mối tương quan (r) giữa năng suất lúa với giá trị chỉ số SPI là rất chặt chẽ với kết quả vụ Hè Thu là r = 0,97 và vụ Đông Xuân là r = 0,83. Để thích ứng và giảm thiểu tác động của hạn hán đối với đất trồng lúa nghiên cứu đã đưa ra nhiều giải pháp trong thời gian tới. Từ khóa: chỉ số SPI, đất trồng lúa, hạn hán, huyện Quế Sơn. Nhận bài: 19/12/2017 Hoàn thành phản biện: 27/01/2018 Chấp nhận bài: 30/01/2018 1. MỞ ĐẦU Trên thế giới, hạn hán là một mối nguy hiểm xảy ra ở khắp mọi nơi (cả ở những vùng khô và mưa). Trung bình mỗi năm có khoảng 21 triệu ha đất hạn hán biến thành đất không có năng suất kinh tế. Trong gần ¼ thế kỷ vừa qua, số dân gặp rủi ro vì hạn hán trên những vùng đất khô cằn đã tăng hơn 80%. Nguy cơ đói và khát do hạn hán uy hiếp 250 triệu người trên Trái đất, kèm theo đó còn ảnh hưởng tới môi trường khí hậu chung toàn cầu (Nguyễn Hữu Ngữ và Dương Quốc Nõn, 2014). Việt Nam đứng thứ .
