Teleosts possess a variety of mechanisms for sex determination and differentiation. Sex steroids and temperature play an important role in the regulation of sex gonadal differentiation. Patterns of gene-initiated sexual differentiation are diverse, and species may or may not exhibit sexual dimorphic expression depending on spacing and timing of gene expression, organs, species and stage of fi sh. Several genes involved in sexual determination and differentiation pathways in vertebrates (particularly in mammals) have also been characterised in teleosts, such as amh, sox9, dmrt1, cyp19, foxl2, sf1, dax1 and igf1. | Tạp chí Khoa học - Công nghệ Thủy sản Số 3/2013 VAÁN ÑEÀ TRAO ÑOÅI IMPORTANT GENES INVOLVED IN THE CASCADE OF SEX DETERMINATION AND DIFFERENTIATION OF TELEOSTS MỘT SỐ GEN CHÍNH THAM GIA VÀO QUÁ TRÌNH KIỂM SOÁT VÀ BIỆT HÓA GIỚI TÍNH TRÊN CÁ XƯƠNG Srisupaph POONLAPHDECHA1 Ngày nhận bài: 15/7/2013; Ngày phản biện thông qua: 06/9/2013; Ngày duyệt đăng: 10/9/2013 ABSTRACT Teleosts possess a variety of mechanisms for sex determination and differentiation. Sex steroids and temperature play an important role in the regulation of sex gonadal differentiation. Patterns of gene-initiated sexual differentiation are diverse, and species may or may not exhibit sexual dimorphic expression depending on spacing and timing of gene expression, organs, species and stage of fish. Several genes involved in sexual determination and differentiation pathways in vertebrates (particularly in mammals) have also been characterised in teleosts, such as amh, sox9, dmrt1, cyp19, foxl2, sf1, dax1 and igf1. Keywords: dpf, amh, sox9, dmrt1, cyp19, foxl2, sf1, dax1, igf1 TÓM TẮT Quá trình kiểm soát và biệt hóa giới tính ở cá xương được thực hiện bởi một cơ chế phức tạp, trong đó hormone sinh dục và nhiệt độ đóng vai trò quan trọng. Trên các loài cá khác nhau, cơ chế kiểm soát và biệt hóa giới tính tương đối đa dạng. Ngay cả trong cùng một loài, sự biệt hóa và biểu hiện thành kiểu hình giới tính ở cá cũng có thể khác nhau, tùy thuộc vào sự biểu hiện của các gen tại các cơ quan trong cơ thể ở các giai đoạn phát triển khác nhau. Nhiều gen tham gia vào quá trình kiểm soát và biệt hóa giới tính trên động vật có xương sống, đặc biệt là ở động vật có vú như: amh, sox9, dmrt1, cyp19, foxl2, sf1, dax1 and igf1. Vai trò của các gen này cũng đã được xác định và phân lập trên các xương. Từ khóa: dpf, amh, sox9, dmrt1, cyp19, foxl2, sf1, dax1, igf1 I. INTRODUCTION There are over 32,500 species of fish distributed in a large variety of habitats around the world [41]. Fish possess a large range of mechanisms for
