Bài viết nghiên cứu can thiệp tiến cứu 31 bệnh nhân (BN) u tuyến yên (UTY) đã phẫu thuật tại Khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Đà Nẵng nhằm đánh giá kết quả điều trị vi phẫu thuật UTY bằng đường trong mũi qua xoang bướm. | TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ PHỤ TRƢƠNG 2014 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ VI PHẬU THUẬT U TUYẾN YÊN BẰNG ĐƢỜNG TRONG MŨI QUA XOANG BƢỚM Lê Đình Huy Khanh* TÓM TẮT Nghiên cứu can thiệp tiến cứu 31 bệnh nhân (BN) u tuyến yên (UTY) đã phẫu thuật tại Khoa Ngoại Thần kinh, Bệnh viện Đà Nẵng nhằm đánh giá kết quả điều trị vi phẫu thuật UTY bằng đường trong mũi qua xoang bướm. Kết quả: 80,6% u (25 BN) không tiết hormon, u tiết prolactin 9,8% (3 BN), u tiết GH 6,4% (2 BN), u tiết ACTH 3,2% (1 BN). Biến chứng sau mổ: đái tháo nhạt 6,5% (2 BN), tử vong 6,4% (2 BN), giảm thị lực 3,2% (1 BN). Tỷ lệ hồi phục thị lực sau mổ 3 tháng 80%. Tỷ lệ lấy hết u không xâm lấn xoang hang . Phẫu thuật UTY bằng đường trong mũi qua xoang bướm là phương pháp ít xâm lấn, an toàn và hiệu quả. * Từ khóa: U tuyến yên; Vi phẫu thuật bằng đường trong mũi qua xoang bướm. Evaluation of results treatment of pituitary adenomas by endonasal transphenoidal microsurgery summary Prospective intervention study conducted on 31 patients with pituitary adenomas, treated at Department of Neurosurgery, Danang Hospital. Results: There were 25 nonfunction adenomas (), 2 growth hormone secreting (), 1 adenocorticotropin secreting (), 3 prolactin secreting adenomas (). Surgical complications included: 2 diabetes insipidus (), 2 deaths () and 1 amblyopia (). Visual acuity recovery after 3 months surgery was 80%. The degree of gross total removal for tumors without cavernous sinus involvement was . An endonasal transphenoidal microsurgery for pituitary adenomas is a less invasive, safe and effective procedure. * Key words: Pituitary adenomas; Endonasal transphenoidal microsurgery. ĐẶT VẤN ĐỀ U tuyến yên là u phát triển từ tế bào thuỳ trước tuyến yên. Về mặt mô học, UTY là loại u lành tính, thường gặp nhất trong các loại u vùng hố yên. U chiếm khoảng 10% các loại u trong sọ [11]. Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, UTY chiếm khoảng 5,7 % các loại u não [3] và đứng hàng thứ 3 sau u tế bào .