Bài viết này khảo sát nồng độ hormon tuyến giáp FT3, FT4 và TSH máu ở BN HCTH nguyên phát. Bài viết tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ FT3, FT4 và TSH máu với albumin, protein máu và protein niệu ở những BN này. | TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2013 LIÊN QUAN NỒNG ĐỘ HORMON TUYẾN GIÁP FT3, FT4 VÀ TSH MÁU VỚI MỘT SỐ CHỈ SỐ HÓA SINH MÁU VÀ NƢỚC TIỂU Ở BỆNH NHÂN HỘI CHỨNG THẬN HƢ NGUYÊN PHÁT Phạm Thị Phương*; Lê Việt Thắng** TÓM TẮT Nghiên cứu liên quan nồng độ hormon tuyến giáp FT3, FT4 và TSH máu với albumin, protein máu; protein niệu 24 giờ ở 61 bệnh nhân (BN) hội chứng thận hƣ (HCTH) nguyên phát so với 38 ngƣời khỏe mạnh, kết quả cho thấy: nồng độ FT3, FT4 máu trung bình nhóm bệnh thấp hơn, TSH máu trung bình nhóm bệnh cao hơn nhóm chứng có ý nghĩa (p 2,75 IU/ml: 13 BN (21,3%). 27,9% BN có FT3, 29,5% BN có FT4 giảm và 21,3% BN có TSH tăng so với nhóm chứng. Kết quả này là hợp lý, vì BN HCTH thải nhiều protein qua nƣớc tiểu kéo theo mất nhiều hormon FT3 và FT4. Tuy nhiên, khi lƣợng FT3 và FT4 trong máu giảm, cơ thể phản ứng bằng cách tăng tiết TSH từ tuyến yên làm nồng độ TSH tăng lên trong máu. Bản chất FT3 và FT4 đều là các protein, khi cầu thận bị tổn thƣơng, protein thoát qua màng lọc cầu thận ra nƣớc tiểu qua 3 cơ chế: tổn thƣơng màng đáy, rối loạn điện tích màng và thay đổi huyết động học. Quá trình bệnh sinh của HCTH thể hiện quá trình hoạt động của bệnh, tổn thƣơng lan tỏa cầu thận và các vị trí của cầu thận. Khi mất protein qua nƣớc tiểu sẽ dẫn đến mất hormon qua nƣớc tiểu, trong đó có hormon tuyến giáp. Một số nghiên cứu cho thấy, nồng độ hormon tuyến khác nhƣ sinh dục trong máu BN HCTH cũng giảm so với nhóm chứng. Nhƣ vậy, cơ chế chính của quá trình giảm hormon tuyến giáp trong máu ở BN HCTH là quá trình mất qua nƣớc tiểu. Ở đây tuyến giáp vẫn hoạt động bình thƣờng, không 130 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2013 có suy chức năng tuyến, do vậy khi điều trị HCTH ổn định, nồng độ hormon tuyến giáp trong máu sẽ trở lại bình thƣờng. Khi đó tuyến yên sẽ giảm tiết TSH, nên nồng độ TSH máu cũng trở lại bình thƣờng. Ở BN HCTH tái phát hoặc phụ thuộc corticoid có thể có tình trạng suy giáp do quá trình mất trƣờng diễn, hơn nữa sẽ có quá trình ảnh hƣởng đến cấu .
