Mục tiêu nghiên cứu của bài viết này nhằm đánh giá tác dụng bảo vệ tế bào (TB) máu của sâm Ngọc Linh sinh khối (SNLSK) (liều 375 mg/kg/ngày) trên mô hình chuột nhắt bị gây nhiễm độc chì acetat bán trường diễn (liều 20 mg/kg/ngày) ở ngày 15, 30 và 45 sau gây độc. | TẠP CHÍ Y – DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 4 - 2013 NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG CỦA SÂM NGỌC LINH SINH KHỐI TRÊN MÁU NGOẠI VI CỦA CHUỘT NHIỄM ĐỘC CHÌ ACETAT BÁN TRƢỜNG DIỄN Nguyễn Văn Bằng*; Nguyễn Hoàng Thanh*; Trịnh Thanh Hùng** TÓM TẮT Nhiễm độc chì mạn có thể gây thiếu máu ở người và động vật thực nghiệm. Trong nghiên cứu này, chúng tôi đánh giá tác dụng bảo vệ tế bào (TB) máu của sâm Ngọc Linh sinh khối (SNLSK) (liều 375 mg/kg/ngày) trên mô hình chuột nhắt bị gây nhiễm độc chì acetat bán trường diễn (liều 20 mg/kg/ngày) ở ngày 15, 30 và 45 sau gây độc. Kết quả cho thấy: SNLSK có tác dụng làm giảm khả năng nhiễm độc chì rõ rệt ở nhóm chuột gây nhiễm độc có dùng SNLSK so với nhóm gây độc không dùng SNLSK (p 0,05 Nhóm chứng (n = 36) (1) 2,99 ± 0,82 2,92 ± 0,63 2,91 ± 0,83 2,96 ± 0,82 pca > 0,05 pda > 0,05 pba 0,05 pca > 0,05 pda > 0,05 độc Nhóm gây độc + SNLSK (n = 36) (3) 7,81 ± 0,34 6,92 ± 0,42 6,88 ± 0,25 6,86 ± 0,30 pba 0,05 pca > 0,05 pda > 0,05 Nhóm gây độc (n = 36) (2) 90,5 ± 4,2 80,4 ± 3,9 77,7 ± 3,8 75,6 ± 4,5 pba 0,05 pca > 0,05 pda > 0,05 Nhóm gây độc (n = 36) (2) pba > 0,05 38,3 ± 5,6 34,6 ± 4,6 33,8 ± 4,3 32,1 ± 5,0 pca 0,05 38,3 ± 5,6 37,7 ± 3,9 37,2 ± 4,1 36,6 ± 4,7 pca > 0,05 pda > 0,05 p p21 0,05 p32 < 0,05 p32 < 0,05 Hematocrit trung bình ở nhóm gây độc tại thời điểm ngày 30, 45 giảm có ý nghĩa so với nhóm chứng ở cùng thời điểm (p < 0,05). Hematocrit trung bình nhóm gây độc + SNLSK giảm ít hơn so với nhóm gây độc tại thời điểm ngày 30, 45 (p < 0,05). Theo Samuel. O. B và CS (2010) [8], gây độc trên chuột với các liều 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 mg Pb2+/kg thấy nồng độ chì máu tăng từ 0,12 ± 0,01 µg/ml lên 0,67 ± 0,02 µg/ml, số lượng hồng cầu trung bình giảm từ 7,23 ± 0,57 T/l xuống 6,80 ± 0,57 T/l, Hb từ 16,12 ± 4,53 g/dl xuống 7,52 ± 2,21 g/dl, đồng thời có giảm MCH, MCHC giảm dần khi nồng độ chì máu tăng. Theo Caylak E và CS [5], gây độc chì acetat trên chuột cũng cho thấy giảm số lượng hồng cầu và hàm lượng Hb. Nông Thanh Sơn [3] gây
