Bài viết Đường lối kinh tế và mục đích của việc chiếm đoạt, khai thác mỏ của Thực dân Pháp ở Việt Nam trìn bày: Tổ chức thuộc địa tốt, nền sản xuất thuộc địa thu gọn trong việc cung cấp cho chính quyền nguyên liệu; vài nét về tầm quan trọng trên phương diện kinh tế của một số mỏ xứng đáng được kể đến ở Bắc và Trung Kỳ, | OirCftNC LOI KINH TE VA MliC DICH CUA VIEC CHIEM DOAT, KHAI THAC MO CUA THUC DAN PHAP 6 VIET NAM'' TA THI THUY K hi tie'n hanh xam Ifldc thupc dia, ngfldi Phap cd chu thuyet b i n hoi la bien cae vflng d i t chid'm dUdc thanh thi trfldng tieu thu hang hda ciia Phap va cung d p cho Phap nhflng ngudn nguydn lidu ma nd cin. Nam 1891, Etienne, mdt chinh khach cila Phap ndi; ". thupc dia phai dflpe dac biet danh rieng cho thi trfldng Phap" (1). Mdline, Giam dd'c Hpi Ky nghe va Canh ndng lue do cdn ndi rd hdn: "Trong mpt td ehflc thupc dia td't, nd'n san x u i t thudc dia ehi dfldc thu gon trong vide cung cap cho chinh qud'e nguyen lieu hay nhflng vat phim gi ta khdng cd. Ma neu di ra ngoai chflc trach dd, nd"n san xua't thudc dia cd the canh tranh tae hai eho ta thi nd se trd thanh mdt dich thii nguy hiem" (2). Nam 1895, Toan quye'n Ddng Dfldng De Lanessan trdng cudn: Cong cuoc thitc ddn cUa ngitdi Phdp d Dong DitOng eung viet: "Trong sd' nhflng nganh ky nghe hien ed 6 Dong Duong, thi nganh nay (tfle cdng nghiep khai khoang - TTT) eung elp cho nfldc Phap nhflng nguyen lieu ma Phap cin, nganh khac chi san xua't ra nhflng gi ma thudc dia cin nhUng khdng gay nen tinh trang canh tranh vdi nen edng nghiep ciia chinh qud'c." (3). Nam 1923, Albert Sarraut Toan quyen Ddng DUdng eung vie't trong cuo'n La Mise en valeur des colonies framnises rang: "D6l •. Vien Sfl hoc vdi nudc Phap, cflng nhfl ddi vdi ta't ca cac nfldc ddng minh efl, trfl My, nhflng vaii de ve" kinh te qud'c dan da hoan toan ddi khac. Cai ma ngUdi ta tim kie'm hien thdi - mac diu nhflng ve ngoai Ifla ddi eua mdt cudc khung hoang tam thdi. khdng cdn ehi la nhflng thi trfldng, ddi tfldng lo au eua cac nha kinh te' hpc the ky vfla qua, ma la nguyen lieu. Trung tam eiia ddi sd'ng kinh te' ciia cac dan tpc, theo mpt sfl tien hda nhanh chdng, di tfl san pham che' tao sang nguyen lieu" (4). Ndi tdm lai, xam Ifldc thudc dia, trong dd cd Ddng Dfldng, ngfldi Phap khdng chii trfldng cdng nghiep hda cac vung
