Bài viết Tiểu thuyết Quốc ngữ Nam Bộ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX – Một số vấn đề còn tranh cãi trình bày nỗ lực của giới nghiên cứu văn học trên cả nước trong những năm gần đây, văn học quốc ngữ Nam Bộ đã được khẳng định là mảng văn học đi tiên phong trong việc hiện đại hóa văn học dân tộc, trong đó tiểu thuyết quốc ngữ Nam Bộ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX đã có những đóng góp hết sức quan trọng,. . | Võ Văn Nhơn Tiểu thuyết quốc ngữ Nam Bộ cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX. TIỂU THUYẾT QUỐC NGỮ NAM BỘ CUỐI THẾ KỶ XIX ĐẦU THẾ KỶ XX – MỘT SỐ VẤN ĐỀ CÒN TRANH CÃI Võ Văn Nhơn Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (VNU-HCM) TÓM TẮT Qua nỗ lực của giới nghiên cứu văn học trên cả nước trong những năm gần đây, văn học quốc ngữ Nam Bộ đã được khẳng định là mảng văn học đi tiên phong trong việc hiện đại hóa văn học dân tộc, trong đó tiểu thuyết quốc ngữ Nam Bộ cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX đã có những đóng góp hết sức quan trọng. Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu, vẫn còn một số vấn đề gây tranh cãi và một số thông tin không chính xác, như đâu là quyển tiểu thuyết quốc ngữ đầu tiên; đâu là quyển tiểu thuyết quốc ngữ đầu tiên do một tác giả nữ sáng tác; đâu là thời điểm sáng tác Ai làm được, tiểu thuyết văn xuôi đầu tay của Hồ Biểu Chánh, tác phẩm này có phải được phóng tác từ một tiểu thuyết nào đó của Pháp không Từ khóa: tiểu thuyết, quốc ngữ, Nam Bộ 1. Quyển tiểu thuyết quốc ngữ đầu tiên 1900-1945, NXB Giáo dục, 1998), Nguyễn Văn Trung (trong Truyện đầu tiên viết theo Trước đây, quyển tiểu thuyết quốc ngữ lối Tây phương Truyện “Thầy Lazaro đầu tiên được xem là Tố Tâm (Hoàng Ngọc Phiền” của Nguyễn Trọng Quản (bản in Phách, 1925). Nhưng với các phát hiện gần ronéo), Trường Đại học Sư phạm thành phố đây, vấn đề này đã được xem xét lại. Có Hồ Chí Minh, 1987), Bùi Việt Thắng (trong người cho Thầy Lazarô Phiền (1887) là tiểu Truyện ngắn - những vấn đề lý thuyết và thuyết quốc ngữ đầu tiên của văn học hiện thực tiễn thể loại, NXB Đại học Quốc gia đại Việt Nam, nhưng có người lại cho tác Hà Nội, 2000). phẩm này chỉ là truyện ngắn. Có người xác quyết tiểu thuyết quốc ngữ hư cấu đầu tiên là – Xem là truyện vừa: Huỳnh Thị Lan Ai làm được của Hồ Biểu Chánh, người lại Phương và Nguyễn Văn Nở (trong Vấn đề khẳng định đó là Hà Hương phong nguyệt xác định thể loại “Truyện thầy Larazo của Lê Hoằng Mưu. Việc xác định thể loại Phiền” của Nguyễn Trọng Quản, tạp chí của tác .
