Thiết lập mô hình cảnh báo với độ trễ thời gian cho dịch sốt Dengue sốt xuất huyết Dengue tại Hà Nội

Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Bên cạnh các tác động đến môi trường tự nhiên và hoạt động của con người, biến đổi khí hậu còn có ảnh hưởng mạnh mẽ đến dịch bệnh và các thực thể trong sinh quyển,. . | TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC THIẾT LẬP MÔ HÌNH CẢNH BÁO VỚI ĐỘ TRỄ THỜI GIAN CHO DỊCH SỐT DENGUE/SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE TẠI HÀ NỘI Lê Thị Ngọc Anh1, Nguyễn Thị Lan Hương1, Nguyễn Hoàng Long1, Nguyễn Thị Thanh Xuân1, Nguyễn Nhật Cảm2 1 Trường Đại học Y Hà Nội; 2Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Bên cạnh các tác động đến môi trường tự nhiên và hoạt động của con người, biến đổi khí hậu còn có ảnh hưởng mạnh mẽ đến dịch bệnh và các thực thể trong sinh quyển. Sốt xuất huyết Dengue là bệnh chịu sự ảnh hưởng lớn bởi khí hậu. Với tính chất như vậy, nhưng số nghiên cứu về khí hậu lien quan tới số lượng ca mắc còn hạn chế. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích mối tương quan giữa các yếu tố khí hậu với tỷ lệ mắc sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue trong giai đoạn 2009 - 2011 dựa trên phương pháp nghiên cứu sinh thái học. Kết quả cho thấy có mối liên quan chặt chẽ giữa các yếu tố thời tiết với sự gia tăng tỷ lệ mắc và khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 12 là thời gian thường xảy ra dịch sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue, khi nhiệt độ, lượng mưa, hay lượng bốc hơi có xu hướng tăng cao nhất trong năm. Mô hình dự báo với độ trễ 2 tháng có khả năng dự báo tốt hơn so với các mô hình khác. Từ khóa: sốt dengue, mô hình, dự báo, thời tiết I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue (SD/SXHD) là một vấn đề luôn mang tính chất thời sự của Y tế công cộng, do bệnh thường có tính chất bùng phát thành dịch lớn và gây tỷ lệ tử vong khá cao. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có tới 50 đến 100 gió mùa rất thích hợp cho sự bùng phát dịch bệnh sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue. Trong những năm gần đây, tình hình dịch sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue tại Việt Nam có nhiều diễn biến phức tạp. Tại Hà Nội, từ năm 1992 đến nay sốt xuất huyết Dengue luôn là bệnh nguy hiể̉m hàng đầu trong các bệnh truyề̀n nhiễm với số mắc cao. Hàng năm triệu người bị nhiễm sốt Dengue/sốt xuất huyết Dengue, khoảng người