Bài viết nghiên cứu nhằm góp thêm vào bản tổng phổ nhiều bè trong hành trình tìm kiếm bản thể người của các nhà tiểu thuyết Việt Nam nói chung, Nguyễn Việt Hà nói riêng. Đó là cuộc đối thoại bắt nguồn từ ý thức hệ, từ cấp độ tư tưởng trong sự va đập giữa văn chương và đời sống. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, TRƯỜNG ðH KHOA HỌC HUẾ TẬP 1, SỐ 2 (2014) TIỂU THUYẾT VIỆT NAM SAU 1986 – NHÌN TỪ LÍ THUYẾT ðỐI THOẠI (Khảo sát qua tiểu thuyết Nguyễn Việt Hà) Lê Thị Thúy Hằng1 Khoa Ngữ văn, Trường ðại học Khoa học Huế Email: hangthuy83@ TÓM TẮT M. Bakhtin là nhà triết học, mỹ học và nghiên cứu văn học lỗi lạc ở Liên Xô thế kỷ XX. Nội hàm trung tâm của những phạm trù mỹ học ñồng thời là triết học của Bakhtin chính là “phức ñiệu”, “nguyên tắc phức ñiệu”. Trong hệ thống khái niệm của Bakhtin, “phức ñiệu” là “ña thanh” ở ñộ phát triển cao nhất. Tính ña thanh trong văn chương là biểu hiện của nguyên tắc ñối thoại ñược Bakhtin quan niệm như là một thuộc tính phổ biến của tư duy con người. Bởi ñối thoại là bản chất của ý thức, bản chất của tư duy. Những năm 86 trở lại ñây, cùng với sự ñổi mới trong tư duy nghệ thuật, nhiều vấn ñề về bản chất, quy luật của văn học Việt Nam ñược ñem ra mổ xẻ, bàn luận, trong ñó có quan niệm về tiểu thuyết. Với sự ñổi mới trong tư duy sáng tạo và nghệ thuật biểu hiện, các nhà tiểu thuyết Việt Nam cũng làm một cuộc ñối thoại riêng trong hành trình sôi ñộng của văn chương thế giới - một hình thức liên chủ thể sáng tạo. Từ lí thuyết ñối thoại của Bakhtin, sự lựa chọn “Tiểu thuyết Việt Nam sau năm 1986 – nhìn từ lí thuyết ñối thoại (Khảo sát qua tiểu thuyết Nguyễn Việt Hà)” góp thêm vào bản tổng phổ nhiều bè trong hành trình tìm kiếm bản thể người của các nhà tiểu thuyết Việt Nam nói chung, Nguyễn Việt Hà nói riêng. ðó là cuộc ñối thoại bắt nguồn từ ý thức hệ, từ cấp ñộ tư tưởng trong sự va ñập giữa văn chương và ñời sống. Từ khóa: ðối thoại, Nguyên lí ñối thoại, Nhận thức lại , Diễn ngôn Phạm Vĩnh Cư – một trong những người am tường về Bakhtin ở Việt Nam nhận ñịnh: “Trong triết học nhân bản của M. Bakhtin, ñối thoại là phạm trù nền ðối thoại là bản chất của ý thức, bản chất của tư duy con người [1]. Tinh thần triết học của Bakhtin ảnh hưởng suốt thể kỷ XX, bước sang thế kỷ XXI vẫn còn nguyên hấp lực và ñâu ñó hàm
