Bài viết tập trung nghiên cứu khảo sát một số tác phẩm trong giai đoạn văn học từ năm 1930 đến nay, để thấy sự vận động trong cách biểu hiện hình tượng con người bản năng, mà cụ thể là bản năng tính dục trong văn xuôi Việt Nam hiện đại. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, TRƯỜNG ðH KHOA HỌC HUẾ TẬP 1, SỐ 2 (2014) HÌNH TƯỢNG CON NGƯỜI BẢN NĂNG TRONG VĂN XUÔI VIỆT NAM HIỆN ðẠI Văn Thị Phương Trang1 Nghiên cứu sinh, Khoa Ngữ văn, Trường ðại học Khoa học Huế Email: vanphuongtrang82@ TÓM TẮT Việc phục sinh hình tượng con người bản năng trong văn học sẽ chạm vào cõi sâu tâm hồn, góp phần phản ánh mọi góc khuất bên trong, sâu kín của con người. Tuy nhiên, qua từng giai ñoạn văn học, phụ thuộc vào cơ sở tâm lý, mỹ học của từng thời ñại, cũng như gắn với sự vận ñộng thể loại, phương thức tự sự và quan niệm nghệ thuật về con người, hình tượng con người bản năng ñược các nhà văn thể hiện ở những mức ñộ hoặc sắc ñộ khác nhau. Một trong những biểu hiện rõ nét của con người bản năng là yếu tố bản năng tính dục. Ở bài viết này, người viết sẽ khảo sát một số tác phẩm trong giai ñoạn văn học từ năm 1930 ñến nay, ñể thấy sự vận ñộng trong cách biểu hiện hình tượng con người bản năng, mà cụ thể là bản năng tính dục trong văn xuôi Việt Nam hiện ñại. Từ khóa: Con người bản năng, Bản năng tính dục, Giai ñoạn văn học 1. ðặt vấn ñề Tùy vào mỹ học từng thời, hình tượng con người khi ñi vào tác phẩm văn học sẽ mang những dáng vẻ riêng. Người ta hay nói nhiều ñến bản năng gốc, rồi con người bản năng. Nhưng từ khi y học và văn học thế giới xuất hiện một con người có tên là Freud thì cũng từ ñó văn học thế giới ñã bắt ñầu nhận thức một cách tự giác và có ý thức hơn về mẫu hình con người bản năng. Thường ñể sống và tồn tại ñược giữa cuộc ñời với cơ man chính kiến mà hầu như chính kiến nào cũng ñược phủ phục lên ñó những nhung lụa ñạo ñức, ñược mặc ñịnh như những rèm buông ñạo ñức và giao tiếp xã hội, con người phải kiềm chế sự buông thả hồn nhiên của sự hoan lạc trong sâu thẳm chính mình. Bản năng của con người thuộc về bản thể tự nhiên nhất, nằm ngoài vùng che chắn của ý thức. Khi xã hội càng cố gắng và nỗ lực tạo dựng cho mình những mẫu khuôn về ñạo ñức thì bản năng lại càng có cớ ñể vùng lên, giãy nảy hoặc trà trộn .
