Bài viết này trình bày một số kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng của tạp ZnO đến cấu trúc và tính chất áp điện của hệ gốm 0,96()NbO3–0,04LiNbO3. Gốm sắt điện không chì hệ ()NbO3 – (KNLN) pha tạp ZnO đã được chế tạo theo phương pháp gốm truyền thồng bằng cách sử dụng các hỗn hợp oxit và cacbonat được thiêu kết ở trạng thái rắn thông thường. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế Tập 6, Số 1 (2016) CHẾ TẠO VÀ NGHIÊN CỨU TÍNH CHẤT ÁP ĐIỆN CỦA HỆ GỐM KHÔNG CHÌ KNLN PHA TẠP ZnO Văn Thị Bích Thúy*, Phan Đình Giớ Khoa Vật lý, Trường Đại học Khoa học - Đại học Huế * Email: bichthuy2210@ TÓM TẮT Gốm sắt điện không chì hệ ()NbO3 – (KNLN) pha tạp ZnO đã được chế tạo theo phương pháp gốm truyền thồng bằng cách sử dụng các hỗn hợp oxit và cacbonat được thiêu kết ở trạng thái rắn thông thường. Ảnh hưởng của tạp ZnO đến cấu trúc, vi cấu trúc và các tính chất áp điện của hệ KNLN đã được nghiên cứu. Kết quả phân tích nhiễu xạ tia X cho thấy hệ gốm có cấu trúc thuần perovkite với đối xứng trực thoi tại các nồng độ ZnO %kl. Các kết quả thực nghiệm cho thấy tạp ZnO đã làm gia tăng tính chất áp điện của hệ gốm KNLN. Tính chất áp điện tốt nhất ứng với mẫu gốm có tạp ZnO ở nồng độ x = %kl (kp = , kt = , d31 = 52 pC/N, Qm = 33). Từ khoá: Gốm áp điện không chì, Niobat Natri Liti Kali, Oxit Kẽm. 1. MỞ ĐẦU Như đã biết gốm áp điện trên nền chì zirconat titanat (PZT) đã được sử dụng rộng rãi trong việc sản xuất các thiết bị truyền động, cảm biến, các biến tử và trong các thiết bị điện cơ khác vì tính chất áp điện tốt của chúng. Tuy nhiên, trong các thành phần của gốm áp điện trên nền PZT có chứa một lượng chì khá lớn, chì là một vật liệu có độc tính cao và khả năng bay hơi nhanh, nên trong quá trình chế tạo gốm, oxit chì sẽ giải phóng vào môi trường, gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe con người [1-3]. Do đó vấn đề cấp thiết mang tính thời sự trên thế giới hiện nay là nghiên cứu và tìm kiếm các hệ gốm áp điện không chứa chì để thay thế hệ gốm trên cơ sở PZT trên phương diện cơ bản lẫn ứng dụng của chúng. Đã có nhiều hệ gốm áp điện không chì đã được phát hiện nhằm thay thế PZT trong lĩnh vực ứng dụng như Bari Titanat BaTiO3 (BT) [4], Bismut Natri Titanat ()TiO3 (BNT) [5] và Kali Natri Niobat (K, Na)NbO3 (KNN) [6]. Trong đó, hệ gốm .
