Qua phân tích tình hình, các kết quả nghiên cứu 1975- 2003, có một số nhận định như sau: Bệnh dịch hạch ở Việt Nam đã có quá trình 105 năm (1898- 2003), dịch có nguồn gốc từ Trung Quốc. Có thể chia làm 4 thời kỳ dịch tễ học: xâm nhập: 1898- 1922; lắng dịu: 1923- 1960; bùng phát: 1961- 1990; thu hẹp: 1991- 2003. Bệnh nhân chủ yếu là thể hạch. Có ghi nhận thể phổi nguyên phát nhưng hiếm khi xảy ra dịch thể phổi lớn. Dịch có đặc điểm là dịch vùng dân cư của chuột gần người, không có dịch hoang dại. Dịch lưu hành dai dẳng ở vùng cực nam Trung Bộ, Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ. Các yếu tố liên quan đến sự dai dẳng của dịch là: nhiệt độ các tháng không quá 27oC, không bị ngập lụt, có mặt chuột Rattus exulans. Biện pháp phòng chống hiệu quả là diệt bọ chét bằng hóa chất. Đặt hộp mồi Kartman thanh toán được các ổ dịch dai dẳng. Đến nay dịch đã được khống chế một bước lớn, cần tiếp tục giám sát, phòng chống tiến tới thanh toán bệnh dịch hạch ở Việt Nam trong một tương lai không xa. | | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Baùo caùo toång hôïp keát quaû nghieân cöùu vaø phoøng choáng beänh dòch haïch ôû Vieät Nam 1975 - 2003 NguyӉn . Ñaë ng Tuҩn TuaánĈҥt Ñaït, BS. Nguyeã n Thái Thaùivà vaøCS cs. Ĉһng Qua phaân tích tình hình, caùc keát quaû nghieân cöùu 1975- 2003, coù moät soá nhaän ñònh nhö sau: Beänh dòch haïch ôû Vieät Nam ñaõ coù quaù trình 105 naêm (1898-2003), dòch coù nguoàn goác töø Trung Quoác. Coù theå chia laøm 4 thôøi kyø dòch teã hoïc: xaâm nhaäp: 1898 - 1922; laéng dòu: 1923 - 1960; buøng phaùt: 19611990, thu heïp: 1991-2003. Beänh nhaân chuû yeáu laø theå haïch. Coù ghi nhaän theå phoåi nguyeân phaùt nhöng hieám khi xaûy ra dòch theå phoåi lôùn. Dòch coù ñaëc ñieåm laø dòch vuøng daân cö cuûa chuoät gaàn ngöôøi, khoâng coù dòch hoang daïi. Dòch löu haønh dai daúng ôû vuøng cöïc nam Trung Boä, Taây Nguyeân vaø mieàn Ñoâng Nam Boä. Caùc yeáu toá lieân quan ñeán söï dai daúng cuûa dòch laø: nhieät ñoä caùc thaùng khoâng quaù 270C, khoâng bò ngaäp luït, coù maët chuoät Rattus exulans. Bieän phaùp phoøng choáng hieäu quaû laø dieät boï cheùt baèng hoaù chaát. Ñaët hoäp moài Kartman thanh toaùn ñöôïc caùc oå dòch dai daúng. Ñeán nay dòch ñaõ ñöôïc khoáng cheá moät böôùc lôùn, caàn tieáp tuïc giaùm saùt, phoøng choáng tieán tôùi thanh toaùn beänh dòch haïch ôû Vieät Nam trong moät töông lai khoâng xa. Through analysis of the plague situation with the results of investigations from 1975 to 2003, some observation could be made as follows: Plague in Vietnam has a history of 105 years (1898-2003), originated from China and then became endemic. Its evolution can be divided into four epidemiologic periods: invasion: 1898-1922, latency: 1923-1960, outbreak: 1961-1990, restrained: 19912003. Most patients got bubonic form. Plague in Vietnam has had characteristics of inhabitant plague, of domestic rodents. Sylvatic plague has not existed. Plague persisted in the extreme south of the Central Coastal region, the Western Highland and the Southeast .
