Trong bài báo này chúng tôi sử dụng dữ liệu có thể so sánh được giữa các quốc gia theo từng thời điểm, chứng minh xu hướng giảm tử vong từ năm 1990 đến năm 2008 nhằm đánh giá các nguyên nhân chính gây tử vong ở bà mẹ và trẻ em. Sự bất bình đẳng trong bao phủ các can thiệp thể hiện qua hai đo lường phổ biến là phân nhóm giàu - nghèo và phân nhóm thành thị - nông thôn. | | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Söùc khoûe baø meï, treû sô sinh vaø treû döôùi 5 tuoåi ôû Ñoâng Nam AÙ: HÖÔÙNG TÔÙI HÔÏP TAÙC KHU VÖÏC CHAËT CHEÕ HÔN Dr Cecilia S Acuin MD a, Prof Geok Lin Khor PhD b, Tippawan Liabsuetrakul PhD c, Endang L Achadi DrPH d, Thein Thein Htay MD e, Rebecca Firestone ScD f g, Zulfiqar A Bhutta PhD h Ngöôøi dòch: Leâ Minh Thi, Ñoaøn Thò Thuøy Döông Maëc duø töû vong baø meï vaø treû em ñang treân ñaø giaûm ôû Ñoâng Nam AÙ, tuy nhieân möùc giaûm khoâng ñoàng ñeàu. Ñaûm baûo coâng baèng laø chìa khoùa ñeå ñaït ñöôïc Muïc tieâu Phaùt trieån Thieân nieân kyû. Trong baøi baùo naøy chuùng toâi söû duïng döõ lieäu coù theå so saùnh ñöôïc giöõa caùc quoác gia theo töøng thôøi ñieåm, chöùng minh xu höôùng giaûm töû vong töø naêm 1990 ñeán naêm 2008 nhaèm ñaùnh giaù caùc nguyeân nhaân chính gaây töû vong ôû baø meï vaø treû em. Söï baát bình ñaúng trong bao phuû caùc can thieäp theå hieän qua hai ño löôøng phoå bieán laø phaân nhoùm giaøu - ngheøo vaø phaân nhoùm thaønh thò - noâng thoân. Nghieân cöùu tröôøng hôïp giaûm tyû leä töû vong ôû Thaùi Lan vaø Indonesia cho thaáy möùc ñoä thaønh coâng khaùc nhau cuûa caùc can thieäp cuõng nhö moät soá yeáu toá thuùc ñaåy giaûm töû vong. Chuùng toâi xaây döïng Coâng cuï phaân tích cöùu soáng (Lives Saved Tool Analysis) theo vuøng vaø theo nhoùm nöôùc ñeå öôùc löôïng tyû leä töû vong coù theå phoøng ngöøa theo nguyeân nhaân vaø theo can thieäp. Ba moâ hình giaûm töû vong baø meï vaø treû em trong khu vöïc ñöôïc xaùc ñònh laø: ñieåm xuaát phaùt sôùm, xu höôùng ñi xuoáng nhanh (ôû Brunei, Singapore, Malaysia vaø Thaùi Lan), giaûm nhieàu giai ñoaïn ñaàu (beàn vöõng ôû Vieät Nam nhöng coù söï dao ñoäng ôû Philippines vaø Indonesia), tyû leä xuaát phaùt ñieåm cao vaø coù xu höôùng ñi xuoáng (ôû Laøo, Campuchia vaø Myanmar). Phaùt trieån kinh teá döôøng ñaõ taïo ñieàu kieän quan troïng laø phaûi ñi keøm vôùi môû roäng hôn caùc can thieäp cuûa heä thoáng y teá. Heä thoáng y teá caàn ñöôïc quan taâm vaø môû .
