Trong môi trường đất đá, những thành phần của trường điện, trường từ quan hệ tuyến tính qua tenxơ tổng trở Zˆ ; Zˆ là một ma trận phức phụ thuộc vào tính chất dẫn điện của môi trường và tần số. Đây là một tenxơ nằm trong mặt phẳng xy, được thành lập từ t Ht E , r r gọi là tenxơ tổng trở. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 11, SOÁ 04 - 2008 PHÂN TÍCH TÀI LIỆU TỪ TELLUA BẰNG PHƯƠNG PHÁP VÒNG MOHR Nguyễn Thành Vấn, Lê Văn Anh Cường Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM 1. TENXƠ TỔNG TRỞ Giả sử sóng phẳng phân cực ellíp, có các thành phần Ex, Ey và Hx, Hy truyền thẳng xuống mặt đất có z = 0 và độ từ thẩm của chân không là µ 0 = 1. Trong môi trường đất đá, những thành phần của trường điện, trường từ quan hệ tuyến tính qua tenxơ tổng trở Zˆ ; Zˆ là một ma trận phức phụ thuộc vào tính chất dẫn điện của môi trường và r r tần số. Đây là một tenxơ nằm trong mặt phẳng xy, được thành lập từ E τ , H τ gọi là tenxơ tổng r r r trở. Với: E τ = E x 1x + E y 1y (1) r r r H τ = H x 1x + H y 1y r r r r 1x ,1y ,1z là các vectơ đơn vị trong hệ toạ độ vuông góc Descartes, 1z hướng xuống phía dưới. r r ˆ được xem như mối liên hệ giữa hai thành phần H và E và có 4 thành phần, Tổng trở Z τ τ đóng vai trò như một hàm truyền: E x = Z xx H x + Z xy H y Z Z xy ˆ = xx Z với (2) E y = Z yx H x + Z yy H y Z yx Z yy Các thành phần Z xx , Z xy , Z yx , Z yy thay đổi từ điểm này sang điểm khác phản ánh sự thay đổi của độ dẫn điện theo chiều sâu và chiều ngang. 2. TÍNH CHẤT CỦA TENXƠ TỔNG TRỞ ˆ tùy thuộc vào loại mô hình, chúng ta lần lượt xem xét các mô hình 1D, Tính chất của tenxơ Z 2D, 3D. +Mô hình 1 chiều: Trong mô hình này độ dẫn điện chỉ hay đổi theo chiều sâu z, được gọi là mô hình 1D mà mô hình phân lớp ngang của Cagniard là một trường hợp. Trong mô hình 1D, theo hướng bất kì của trục tọa độ Zxx = Zyy = 0 và Zxy = −Zyx = Z, nên 0 Zˆ = − Z Z 0 (3) Có thể nói rằng các thành phần Zxy, Zyx của tenxơ tổng trở liên quan đến sự thay đổi độ dẫn điện theo chiều ngang. +Mô hình hai chiều: Là mô hình trong đó độ dẫn điện thay đổi theo trục z thẳng đứng và theo một trục ngang x hoặc y. Theo trục ngang thì σ = const được gọi là trục đồng nhất. Mô hình như trên gọi là mô hình 2D. Trong mô hình 2D trường phân cực điện từ được chia làm hai .
