Thành phố Hồ Chí Minh () với điều kiện địa lý tự nhiên khá thuận lợi như nằm cách biển không xa, có diện tích mặt nước lớn và địa hình tương đối bằng phẳng nên có khí hậu tương đối hài hoà. Tuy nhiên do quá trình đô thị hoá nhanh đã làm thay đổi đáng kể tính chất mặt đệm của Thành phố, gây ra những ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu. Qua kết quả nghiên cứu về biến động khí hậu [4, t 34] thấy trong những năm gần đây khí hậu khu vực Thành phố có những thay đổi rõ rệt, thể hiện rõ nhất là sự gia tăng nhiệt độ. Nhiệt độ của trạm Tân Sơn Hoà trong 10 năm gần đây đã tăng 0,340C, với mức tăng gần gấp đôi thời kỳ 1977-1986. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 11, SOÁ 04 - 2008 MỘT SỐ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU VỀ ỨNG DỤNG MÔ HÌNH MM5 TRONG NGHIÊN CỨU HIỆU ỨNG ĐẢO NHIỆT TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Lương Văn Việt Phân viện Khí tượng Thuỷ văn và Môi trường phía Nam 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Thành phố Hồ Chí Minh () với điều kiện địa lý tự nhiên khá thuận lợi như nằm cách biển không xa, có diện tích mặt nước lớn và địa hình tương đối bằng phẳng nên có khí hậu tương đối hài hoà. Tuy nhiên do quá trình đô thị hoá nhanh đã làm thay đổi đáng kể tính chất mặt đệm của Thành phố, gây ra những ảnh hưởng đến biến đổi khí hậu. Qua kết quả nghiên cứu về biến động khí hậu [4, t 34] thấy trong những năm gần đây khí hậu khu vực Thành phố có những thay đổi rõ rệt, thể hiện rõ nhất là sự gia tăng nhiệt độ. Nhiệt độ của trạm Tân Sơn Hoà trong 10 năm gần đây đã tăng 0,340C, với mức tăng gần gấp đôi thời kỳ 1977-1986. Bảng 1. Mức tăng nhiệt độ trạm Tân Sơn Hoà 1977-1986 1987-1996 1997-2006 Thời kỳ Mức tăng nhiệt độ ( C/10 năm) 0 0,18 0,26 0,34 Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cho phát triển đô thị đã làm giảm đáng kể tỷ lệ cây xanh và mặt nước, bề mặt cũ được thay thế bằng các loại vật liệu xây dựng, làm tăng khả năng hấp thụ nhiệt và giảm độ ẩm tiềm năng trong đất. Các công trình xây dựng hình thành do quá trình đô thị hoá còn làm tăng độ gồ ghề gây giảm tốc độ gió lớp sát mặt, cản trở vận chuyển nhiệt ngang. Ngoài ra còn phải kể đến hiệu ứng bẫy nhiệt giữa các tường nhà đến việc gia tăng nhiệt độ đô thị. Đây là các nguyên nhân chính gây nên hiệu ứng đảo nhiệt đô thị (Urban Heat Island Effect - UHI). Việc ứng dụng mô hình số trị trong nghiên cứu UHI được thực hiện ở nhiều nơi trên thế giới. Hàng loạt các mô hình đã được sử dụng cho mục đích này như mô hình ENVI-met của IAUC (International Association for Urban Climate); mô hình FVM (Finite Volume Model) của EPFL (Swiss Federal Institute of Technology in Lausanne), Ngoài ra các mô hình dự báo thời tiết qui mô vừa cũng được khai thác trong nghiên cứu UHI về lớp .
