Sự phát triển kinh tế theo chủ trương công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Đảng và Nhà nước đã thúc đẩy đầu tư, tăng cường khai thác tài nguyên và phát triển công nghiệp tại các tỉnh thành phố ven các lưu vực sông. Các hoạt động kinh tế tất yếu dẫn đến sự tác động mạnh đến tài nguyên thiên nhiên và môi trường tự nhiên. Nhằm đảm bảo phát triển bền vững, cần có sự đánh giá hiện trạng môi trường đã và đang bị tác động như thế nào, nhằm giúp cho các nhà lãnh đạo có cơ sở ra quyết định. Các thông tin về trạng thái môi trường và diễn dịch chúng thành dạng dễ hiểu để thông tin cho các nhà ra quyết định. | Science & Technology Development, Enviroment &Resources, Vol9 - 2006 HỆ THỐNG CHỈ THỊ VÀ CHỈ SỐ MÔI TRƯỜNG ĐỂ ĐÁNH GIÁ VÀ SO SÁNH HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG GIỮA CÁC THÀNH PHỐ TRÊN LƯU VỰC SÔNG TS. Chế Đình Lý Viện Môi trường và Tài nguyên – ĐHQG-HCM TÓM TẮT : Sự phát triển kinh tế theo chủ trương công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Đảng và Nhà nước đã thúc đẩy đầu tư, tăng cường khai thác tài nguyên và phát triển công nghiệp tại các tỉnh thành phố ven các lưu vực sông. Các hoạt động kinh tế tất yếu dẫn đến sự tác động mạnh đến tài nguyên thiên nhiên và môi trường tự nhiên. Nhằm đảm bảo phát triển bền vững, cần có sự đánh giá hiện trạng môi trường đã và đang bị tác động như thế nào, nhằm giúp cho các nhà lãnh đạo có cơ sở ra quyết định. Các thông tin về trạng thái môi trường và diễn dịch chúng thành dạng dễ hiểu để thông tin cho các nhà ra quyết định. Dựa trên mô hình “áp lực, trạng thái- đáp ứng”của OECD, báo cáo phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn, phân biệt giữa chỉ thị, chỉ số môi trường và đề xuất hệ thống các chỉ thị và chỉ số áp dụng để làm căn cứ so sánh chất lượng môi trường giữa các đô thị ven các lưu vực sông. Một bộ chỉ thị đề xuất cho cấp tỉnh thành phố bao gồm các chỉ thị áp lực, chỉ thị trạng thái, chỉ thị tác động và chỉ thị đáp ứng, xét cho các thành tố của môi trường như đất, nước, không khí, trong đó đặc biệt chú trọng đến các chỉ thị bảo vệ nguồn nước trên các lưu vực. Một chương trình nghiên cứu xây dựng hệ thống chỉ số-chỉ thị môi trường trên phạm vi lưu vực sông Sài gòn – Đồng Nai cũng được đề xuất. VỮNG MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ CẦN THIẾT CỦA HỆ THỐNG CHỈ THỊ VÀ CHỈ SỐ MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI CÁC TỈNH THÀNH TRÊN CÁC LƯU VỰC SÔNG Hiện nay, vấn đề phát triển bền vững đã trở thành kim chỉ nam cho nhiều quốc gia không phân biệt mức độ phát triển. Phát triển bền vững có thể hiểu là “Cải thiện chất lượng sống của con người trong khi đang sống trong phạm vi khả năng cung cấp của các hệ sinh thái. IUCN/UNEP/WWF, 1991); hoặc là “Tìm kiếm nhằm thỏa mãn
