Phản ứng acetil hóa anisol với anhidrid acetic xúc tác triflat bismuth được khảo sát trong nghiên cứu này. Phản ứng được thực hiện trong điều kiện không dung môi, dưới sự chiếu xạ vi sóng (lò Discover, CEM). Sản phẩm para có độ chọn lọc cao. Phản ứng cho hiệu suất cao trong một thời gian ngắn. Triflat bismuth có thể thu hồi, tinh chế và tái sử dụng nhiều lần. | Science & Technology Development, Vol 13, 2010 KHẢO SÁT PHẢN ỨNG ACETIL HÓA ANISOL TRONG ĐIỀU KIỆN HÓA HỌC XANH Hoàng Thị Thu, Trần Hoàng Phương, Lê Ngọc Thạch Đại học Khoa học Tự nhiên , ĐHQG-HCM Tóm tắt: Phản ứng acetil hóa anisol với anhidrid acetic xúc tác triflat bismuth được khảo sát trong nghiên cứu này. Phản ứng được thực hiện trong điều kiện không dung môi, dưới sự chiếu xạ vi sóng (lò Discover, CEM). Sản phẩm para có độ chọn lọc cao. Phản ứng cho hiệu suất cao trong một thời gian ngắn. Triflat bismuth có thể thu hồi, tinh chế và tái sử dụng nhiều lần. Từ khóa: Lò Discover, triflat bismuth, acetil hóa, anisol, chiếu xạ vi sóng, không dung môi. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ trong phản ứng thế thân điện tử hương phương. Xúc tác triflat được sử dụng với khối lượng rất Ngày nay, các sản phẩm của sự acetil hóa hợp chất hương phương rất phổ biến, được sử dụng ngày càng nhiều và càng đa dạng. Các acetophenon trí hoán được xem là trung gian quan trọng trong việc điều chế dược phẩm, nước hoa, hương vị, phẩm nhuộm, chất dẻo, chất kháng oxid hóa, chất ổn định, chất diệt nấm, thuốc trừ sâu [1]. Tuy nhiên, phản ứng acetil hóa hợp chất hương phương sử dụng acid Lewis truyền thống như AlCl3 (sự acil hóa Friedel-Crafts) gặp nhiều vấn đề cần phải giải quyết như: - sử dụng một khối lượng lớn chất xúc tác (hai đương lượng mol); - phản ứng đòi hỏi khan nước; - xúc tác không thu hồi được; - chất thải gây độc hại cho môi trường; - thời gian phản ứng dài; - hiệu suất không cao; - cần phải có hệ thống phòng bị [2]. Sự ra đời của acid Lewis thế hệ mới, trifluorometansulfonat kim loại, triflat kim loại, M(OTf)n, đã khắc phục được những khuyết điểm khi sử dụng acid Lewis truyền thống Trang 62 ít (khoảng 1-5% mol so với tác chất); thu hồi, tinh chế dễ dàng và hoạt tính hầu như không thay đổi khi tái sử dụng [3,4,5]. Điều kiện phản ứng trong trường hợp sử dụng triflat là thân thiện với môi trường và phù hợp với các nguyên tắc Hóa học Xanh [6]. Phản ứng acetil hóa anisol với .
