Dựa vào dữ liệu thu thập từ 126 công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP. HCM trong giai đoạn 2006 – 2009, bài báo này nhằm nghiên cứu mối quan hệ giữa tỷ lệ sở hữu quản trị (SHQT) và hiệu quả hoạt động của công ty (HQHĐ). Nghiên cứu đã tìm thấy mối quan hệ phi tuyến tính giữa hai yếu tố trên. HQHĐ của công ty thay đổi theo tỷ lệ thuận với tỷ lệ SHQT khi tỷ lệ SHQT nhỏ hơn . Tuy nhiên, khi tỷ lệ SHQT cao hơn , HQHĐ lại thay đổi theo tỷ lệ nghịch với SHQT. Mối quan hệ phi tuyến này là kết quả tác động của hiện tượng “đồng lợi ích” (alignment of interest) và hiện tượng “xây dựng quyền lực cá nhân” (entrenchment): khi tỷ lệ SHQT nhỏ hơn một giá trị nhất định, nhà quản lý sẽ cố gắng nhiều hơn nếu họ có nhiều cổ phần trong công ty hơn. Ngược lại, khi tỷ lệ SHQT cao nhất định, nhà quản lý dùng quyền lực để gia tăng lợi ích cá nhân thay vì lợi ích của cổ đông. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 14, SOÁ Q2 2011 NH HƯ NG C A Tx L S HZU QU N TRG Đ N HI U QU HO5T Đ NG C A CÁC CÔNG TY NIÊM Y T TRÊN SÀN HOSE TrBn Minh Trí, Dương Như Hùng Trư+ng Đ i h c Bách Khoa, ĐHQG-HCM (Bài nh n ngày 04 tháng 04 năm 2011, hoàn ch nh s a ch a ngày 11 tháng 09 năm 2011) TÓM T T: D1a vào d li u thu th p t 126 công ty niêm y t trên sàn giao d?ch ch3ng khoán TP. HCM trong giai ño#n 2006 – 2009, bài báo này nhRm nghiên c3u m i quan h gi a t l s4 h u qu-n tr? (SHQT) và hi u qu- ho#t ñ$ng c5a công ty (HQHĐ). Nghiên c3u ñã tìm th2y m i quan h phi tuy n tính gi a hai y u t trên. HQHĐ c5a công ty thay ñ i theo t l thu n v i t l SHQT khi t l SHQT nh hơn . Tuy nhiên, khi t l SHQT cao hơn , HQHĐ l#i thay ñ i theo t l ngh?ch v i SHQT. M i quan h phi tuy n này là k t qu- tác ñ$ng c5a hi n tư9ng “ñ0ng l9i ích” (alignment of interest) và hi n tư9ng “xây d1ng quy*n l1c cá nhân” (entrenchment): khi t l SHQT nh hơn m$t giá tr? nh2t ñ?nh, nhà qu-n lý sH c gang nhi*u hơn n u h có nhi*u c phNn trong công ty hơn. Ngư9c l#i, khi t l SHQT cao nh2t ñ?nh, nhà qu-n lý dùng quy*n l1c ñ) gia tăng l9i ích cá nhân thay vì l9i ích c5a c ñông. T khóa: công ty niêm y t trên sàn giao d?ch ch3ng khoán TP. HCM; t l s4 h u qu-n tr?; hi u qu- ho#t ñ$ng. 1. GI I THI U V;i s3 phát tri'n nhanh chóng c a n6n kinh t , s3 bùng n. c a th trư+ng ch ng khoán trong th+i gian g)n ñây, chúng ta ñã ch ng ki n s3 sôi ñ ng c a vi c lên sàn, tăng v>n ñi6u l , phát hành thêm c. ph)n, và s3 góp m8t ngày càng ñông c a các nhà ñ)u tư nư;c ngoài – tE các ñ nh ch tài chính, các qu| ñ)u tư ñ n các nhà ñ)u tư cá nhân nhD ll. Đ8c bi t, v;i s3 gia nhng giám sát ho t ñ ng và áp dJng ch ñ thư=ng, khuy n khích cho nh7ng k t qu nhà qu n lý ñ t ñư c. Ngoài ra, m t gi i pháp khá h7u hi u thư+ng ñư c sy dJng là ràng bu c, g@n k t l i ích c a nhà qu n tr v;i l i ích c a doanh nghi p cũng như các c. ñông khác thông qua tf l c. ph)n ñư c s= h7u b=i nhà qu n lý, g i t@t là tf l s= h7u qu n tr (SHQT). M t
