Phiên dịch Quốc ngữ đã đóng một vai trò kiến tạo to lớn trong quá trình hiện đại hóa văn học Việt Nam cũng như các nước khác ở châu Á đầu thế kỷ XX. Ở Nam kỳ phong trào phiên dịch tiểu thuyết truyền thống Trung Hoa diễn ra sôi nổi. Phong trào dịch thuật ấy đã có ảnh hưởng đối với khuynh hướng sáng tác tiểu thuyết lịch sử, một trong những khuynh hướng nổi bật của văn chương Nam Kỳ đầu thế kỷ XX. Trong bài viết này, chúng tôi tìm hiểu cơ chế chuyển đổi, giao lưu và tương tác, sự ảnh hưởng của hoạt động phiên dịch tiểu thuyết lịch sử Trung Hoa và sáng tác tiểu thuyết lịch sử Việt Nam trong đời sống văn hóa lịch sử Nam Kỳ đầu thế kỷ XX. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 15, SOÁ X1 2012 TI U THUY T L CH S TRUNG HOA VÀ VI T NAM NAM KỲ Đ U TH K XX Phan M nh Hùng Trư ng Đ i h c Khoa h c Xã h i và Nhân văn, ĐHQG-HCM TÓM T T: Phiên d ch Qu c ng ñã ñóng m t vai trò ki n t o to l n trong quá trình hi n ñ i hóa văn h c Vi t Nam cũng như các nư c khác châu Á ñ u th k XX. Nam kỳ phong trào phiên d ch ti u thuy t truy n th ng Trung Hoa di n ra sôi n i. Phong trào d ch thu t y ñã có nh hư ng ñ i v i khuynh hư ng sáng tác ti u thuy t l ch s , m t trong nh ng khuynh hư ng n i b t c a văn chương Nam Kỳ ñ u th k XX. Trong bài vi t này, chúng tôi tìm hi u cơ ch chuy n ñ i, giao lưu và tương tác, s nh hư ng c a ho t ñ ng phiên d ch ti u thuy t l ch s Trung Hoa và sáng tác ti u thuy t l ch s Vi t Nam trong ñ i s ng văn hóa l ch s Nam Kỳ ñ u th k XX. T khóa: ti u thuy t l ch s , phiên d ch h c l ch s - văn hóa, hi n ñ i hóa Giai ño n cu i th k XIX ñ u th k XX góp ph n du nh p mô hình văn chương m i và di n ra quá trình hi n ñ i hóa văn h c Vi t hình thành t ng l p công chúng m i, vi t văn Nam. Quá trình này di n ra s m tr Nam Kỳ. Ti u thuy t là th lo i ra ñ i tương ñ i mu n thành m t ngh trong xã h i, quan ni m m i v văn chương, h th ng th lo i m i c a nhưng ñã ch ng t ñư c s c s ng m nh m văn h c hi n ñ i ñư c du nh p (Ti u thuy t, trong quá trình sinh thành và phát tri n. Văn truy n ng n, thơ, k ch, phóng s , d ch thu t, h c Nam Kỳ trong giai ño n ñ u c a quá trình nghiên c u, phê bình văn h c ). Góp ph n tác hi n ñ i hóa ñã l a ch n ti u thuy t (th lo i t ñ ng m nh và ñ%y nhanh xu hư ng ưu tiên th s n m v trí vùng biên trong th i kỳ trung lo i t! thơ ca, phú, l#c, truy n thơ Nôm (v n là ñ i) làm th lo i chính, th lo i trung tâm c a nh"ng th lo i truy n th ng và là th m nh c a ñ i s ng văn h c, dù nó không th t s có b n n văn h c trung ñ i Vi t Nam) sang ti u dày và thành t u trong l ch s văn h c dân t c. thuy t văn xuôi Qu c ng" La tinh có vai trò l n S l a ch n y ch c ch n có .
