Bài viết này khảo sát hiện trạng tổ chức sinh hoạt tín ngưỡng Thiên Hậu để làm nổi bật các đặc trưng cơ bản của tục thờ này tại đồng bằng sông Cửu Long. nội dung chi tiết của bài viết. | SCIENCE & TECHNOLOGY DEVELOPMENT, Vol 17, ðặc trưng tín ngưỡng thờ Thiên Hậu ở ðồng bằng sông Cửu Long • Nguyễn Ngọc Thơ Trường ðại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ðHQG-HCM TÓM TẮT: Tín ngưỡng thờ Thiên Hậu xuất phát từ Phúc Kiến (Trung Quốc), theo bước chân di dân người Hoa Nam ñã lan tỏa ñấn nhiều vùng ñất tại Nam bộ Việt Nam. Tại ðồng bằng sông Cửu Long (ðBSCL) có hơn 50 miếu Thiên Hậu do người Hoa và người Việt xây dựng và tổ chức sinh hoạt tín ngưỡng. Trong tâm thức người dân ñồng bằng, Thiên Hậu vừa là hải thần, thần bảo vệ, mà còn là phúc thần, vị thánh mẫu từ bi, ñược người Việt tiếp nhận qua ngả Phật giáo và tín ngưỡng thờ Mẫu dân gian. Sinh hoạt tín ngưỡng Thiên Hậu tại ðBSCL vừa thể hiện ñặc trưng mang tính bản sắc văn hóa người Hoa vừa là một minh chứng sống ñộng cho quá trình hỗn dung ña văn hóa của cư dân vùng ñất này. Bài viết này khảo sát hiện trạng tổ chức sinh hoạt tín ngưỡng Thiên Hậu ñể làm nổi bật các ñặc trưng cơ bản của tục thờ này tại ðBSCL. T khóa: Thiên Hậu, ðBSCL, thờ Mẫu, bản sắc, hỗn dung văn hóa 1. Tín ngưỡng thờ Thiên Hậu và quá trình truyền bá ñến Việt Nam Bàn về khái niệm “tín ngưỡng”, Từ ñiển tiếng Việt (Nguyễn Như Ý, cb. 2004: 1646) ñịnh nghĩa là “lòng tin và sự tôn thờ một tôn giáo”, tức cho tín ngưỡng chỉ tồn tại trong một tôn giáo. Theo từ nguyên, “tín (信)” là ñức tin, niềm tin, sự trông cậy, còn “ngưỡng (仰)” là sự ngưỡng mộ, sự ngưỡng vọng. Theo ðào Duy Anh (1957: 283), tín ngưỡng là “lòng ngưỡng mộ, mê tín ñối với một tôn giáo hoặc một chủ nghĩa”. Ngô ðức Thịnh thì thảo luận cụ thể hơn: “Tín ngưỡng ñược hiểu là niềm tin của con người vào cái gì ñó thiêng liêng, cao cả, siêu nhiên, hay nói gọn lại là niềm tin, ngưỡng vọng vào “cái thiêng”, ñối lập với cái “trần tục”, hiện hữu mà ta có thể sờ mó, quan sát ñược Niềm tin của tín ngưỡng là niềm tin vào “cái thiêng”. Do vậy, niềm tin vào cái thiêng thuộc về bản chất của con người, nó là nhân tố cơ bản tạo nên ñời sống tâm linh của Trang 88 con người, cũng như .
