Bài viết này trình bày mô hình hóa cơ hệ “vũ khí – xạ thủ” khi bắn. Áp dụng phương trình Lagrange II để thiết lập hệ phương trình vi phân mô tả chuyển động không gian của cơ hệ. Tiến hành giải hệ phương trình bằng phương pháp số trên phần mềm Matlab. | SCIENCE & TECHNOLOGY DEVELOPMENT, Vol 18, 2015 Nghiên cứu chuyển động không gian của vũ khí tự động cầm tay khi bắn Tạ Văn Phúc Uông Sỹ Quyền Vũ Xuân Long Học viện kỹ thuật Quân sự, 236 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội (Bài nhận ngày 30 tháng 10 năm 2015, hoàn chỉnh sửa chữa ngày 10 tháng 11 năm 2015) TÓM TẮT Bài báo trình bày mô hình hóa cơ hệ “vũ khí – xạ thủ” khi bắn. Áp dụng phương trình Lagrange II để thiết lập hệ phương trình vi phân mô tả chuyển động không gian của cơ hệ. Tiến hành giải hệ phương trình bằng phương pháp số trên phần mềm Matlab. So sánh kết quả tính toán và thực nghiệm để đánh giá phương pháp nghiên cứu. Đây là cơ sở để tiến hành nghiên cứu các ảnh hưởng của tham số kết cấu cũng như ảnh hưởng của yếu tố cơ sinh đến ổn định của súng khi bắn. Kết quả làm cơ sở cho thiết kế mới và cải tiến các loại vũ khí tự động cầm tay. Từ khóa: vũ khí, dao động, mô hình, súng tự động, cơ sinh 1. MỞ ĐẦU Bài toán phân tích động lực học của các cơ cấu máy tự động của vũ khí tự động cầm tay khi kể đến chuyển động thực của nó trong không gian là bài toán tổng quát của việc nghiên cứu động lực học của súng tự động cầm tay. Do đặc điểm làm việc của súng tự động là tải trọng của phát bắn tác dụng lên vũ khí thay đổi theo thời gian với chu kỳ nhất định cho nên chuyển động thực của các cơ cấu của súng tự động trong không gian đều là dao động. Dao động của súng tự động khi bắn loạt là một vấn đề hết sức quan trọng cần được quan tâm đúng mức khi thiết kế mới, cải tiến và khai thác sử dụng. Đã có nhiều tác giả nghiên cứu vấn đề này, tuy nhiên ở mỗi mô hình có những hạn chế nhất định. Vì vậy cần có những đánh giá đối với các mô hình để từ đó đưa ra mô hình phù hợp, sát thực tế. . Mô hình nghiên cứu ngoài nước Khi nghiên cứu động lực học máy tự động Page 68 của vũ khí tự động khi bắn, các nhà khoa học Oplốp và Anphelốp đã giả thiết rằng khi bắn dưới áp lực khí thuốc làm cho các bộ phận của súng bị biến dạng trong giới hạn đàn hồi và dao động với những tần số nhất
