Bài viết tiến hành khảo sát đặc điểm xưng hô trong giao tiếp vợ chồng nông dân người Việt dựa trên những cứ liệu một số tác phẩm văn học thời kì 1930-1945. nội dung chi tiết của tài liệu. | 18 NGÔN NGỮ & ĐỜI SỐNG Số 7 (225)-2014 NGÔN NGỮ HỌC VÀ VIỆT NGỮ HỌC XƯNG HÔ TRONG GIAO TIẾP VỢ CHỒNG NÔNG DÂN NGƯỜI VIỆT (Trên cứ liệu một số tác phẩm văn học giai đoạn 1930 - 1945) ADDRESSING IN COMMUNICATION OF VIETNAMESE PEASANTS (Based on evidence from literary works between 1930-1945) KHUẤT THỊ LAN (ThS; Đại học Sư phạm II, Hà Nội) Abstract: Spousal communication lies within family communicative behaviors between people of opposite sex. Therefore, themes of communication and language acts are influenced primarily by two factors which are family and gender. This article investigates ways of addressing in communication of Vietnamese peasants during 1930-1945 which indicates the impacts of feudal society on these forms of address. Key words: spousal communication; forms of addressing. 1. Dẫn nhập . Giao tiếp vợ chồng thuộc lĩnh vực ứng xử giao tiếp trong gia đình giữa những người khác giới. Theo đó, chủ đề giao tiếp và các hành vi ngôn ngữ chịu ảnh hưởng chủ yếu của hai nhân tố, đó là gia đình và giới. Nói đến gia đình là nói đến tôn ti. Tính tôn ti trong giao tiếp vợ chồng, xét về lí là ngang bằng nhau và gần gũi đến mức “dường như là không có khoảng cách”. Tuy nhiên, thực tế không hoàn toàn như vậy, nhất là khi mà tư tưởng phong kiến “nam tôn nữ ti” ăn sâu vào xã hội Việt Nam với vai trò làm chủ gia đình của người chồng và vai trò “tòng phu” của người vợ. Đặc điểm này chi phối các hành vi ngôn ngữ trong giao tiếp vợ chồng người Việt. Nói đến nhân tố giới là nói đến các đặc điểm riêng của mỗi giới, “đàn ông đến từ sao Hỏa, đàn bà đế từ sao Kim”. Ngôn ngữ học xã hội gọi đó là “phong cách ngôn ngữ nữ giới”, “phong cách ngôn ngữ nam giới”. Những đặc điểm này được in dấu vào từng nghi thức ứng xử lời nói trong giao tiếp nói chung và giao tiếp vợ chồng nói riêng. Vì thế, một điều dễ nhận thấy là trong cách hành xử của mỗi giới, đặc biệt trong ứng xử ngôn ngữ, sẽ mang đậm phong cách riêng của mỗi giới. . Trong gia đình hạt nhân, mối quan hệ vợ-chồng là mối
