Bài viết trình bày 4 tiểu nhóm từ đánh giá sự vật trong thơ ca dân gian Nam Bộ. Mỗi tiểu nhóm từ đều thể hiện sự đánh giá theo một cách riêng. Những nhóm từ được sử dụng ở đây là những lớp từ bình dị, thân quen, vừa gây ấn tượng vừa gợi hình gợi cảm rất cụ thể. Đó là những từ gắn liền với những nếp nghĩ, thói quen sử dụng từ ngữ hàng ngày và văn hóa ứng xử mang đặc trưng của người Việt ở vùng đất Nam Bộ, một vùng đồng bằng rộng lớn ở phía Nam của Tổ quốc. | Số 8 (226)-2014 NGÔN NGỮ & ĐỜI SỐNG 37 DẤU ẤN VĂN HÓA CỦA NGƯỜI NAM BỘ BIỂU HIỆN QUA NHÓM TỪ ĐÁNH GIÁ SỰ VẬT (Qua khảo sát thơ ca dân gian Nam Bộ) SOUTHERNERS’ CULTURAL MARKS INDICATED IN THE LEXICAL GROUP OF SUBJECT EVALUATION (Via the investigation on the Southern folk poetry) TRẦN ĐỨC HÙNG (Ths; Đại học Đồng Tháp) Abstract: Of the Southern folk poetry (SFP), there are quite a number of lexical items of subject evaluation with various denotations. In this paper, we investigate the lexical group of subject evaluation by the Southerners in SFP and divide it into 4 subgroups: the first of weak evaluation, decreasing in size; the second of strong evaluation, increasing in size; the third of positive evaluation, with empathy; and the final one of negative evaluation with antipathy. These lexical items are related to the Southerners’ culture, cognition and sophisticated evaluation of subjects with specific emotional expressions in which the human subjectivity of authentic recognition is clearly addressed. Key words: cultural; the lexical group of subject evaluation; folk poetry; Southern. Bộ (qua khảo sát thơ ca dân gian Nam Bộ 1. Đánh giá sự vật, hiện tượng là một phần không (TCDGNB)) theo định hướng chỉ đề cập tới 4 tiểu thể thiếu của con người trong quá trình nhận thức về nhóm từ, bao gồm: Nhóm từ đánh giá theo mức độ thế giới hiện thực. Trong quá trình đó, mỗi người khi nhẹ, mang ý nghĩa giảm về kích thước; Nhóm từ đánh giá về một sự vật lại có sự khám phá ra các đặc đánh giá theo mức độ cao, mang ý nghĩa tăng về trưng khác nhau và do đó sử dụng từ ngữ để đánh kích thước; Nhóm từ đánh giá mang ý nghĩa đánh giá có sự khác nhau nhất định. Sự khác nhau này thể giá tích cực, có thiện cảm; Nhóm từ đánh giá mang hiện ở chỗ cùng một sự vật nhưng chúng ta có rất ý nghĩa đánh giá tiêu cực, không có thiện cảm. Đây nhiều từ cùng nằm trong một phạm trù rộng bao là các tiểu nhóm từ gắn bó với đời sống văn hóa, gồm nhiều phương diện, nhiều mức độ thể hiện sự cách thức tri .
