Các địa danh Lam Sơn, sông Chu, Lũng Nhai trên đây chỉ là một số ít trong số hàng chục thậm chí hàng trăm địa danh gắn với Lê Lợi và khởi nghĩa Lam Sơn ở Thanh Hoá và các địa phương khác. Những địa danh này không chỉ là những chứng tích lịch sử sinh động và ý nghĩa về vị anh hùng dân tộc và cuộc khởi nghĩa Lam Sơn mà còn là những biểu tượng văn hóa trong tâm thức của người xứ Thanh. | 12 NGÔN NGỮ & ĐỜI SỐNG Số 9 (227)-2014 VỀ MỘT VÀI ĐỊA DANH GẮN VỚI LÊ LỢI VÀ CUỘC KHỞI NGHĨA AM SƠN Ở THANH HÓA (từ gó ộ ngôn ngữ - văn hoá) SOME GEOGRAPHICAL NAMES RELATED TO LE LOI AND THE LAM SON INSURRECTION IN THANH HOA (From the perspective of language - culture) VŨ THỊ THẮNG (TS; Trường Đại học Hồng Đức) Abstract: Geographical names are the names of geographical objects. The evolution in the inner of each name has turned geographical names into the sediment which has preserved the information on nature, history, culture and language. In Thanh Hoa, the vestiges of the hero Le Loi and Lam Son insurrection have remained in many geographical names. This article which has investigated some geographical names related to the hero and the insurrection will make additional contribution to the vision of Lamson cultural space in Thanh Hoa province. Key words: geographical names; Lam Son revolution; Le Loi. 1. Đặt vấn ề Địa danh là tên riêng chỉ các đối tượng địa lí tự nhi n và nhân văn có vị trí xác định trên bề mặt trái đất. Trong mối quan hệ với lịch sử - văn hoá, địa danh như “vật hoá thạch” hay những “đài ỉ niệm”. Tác giả Lê Trung Hoa gọi địa danh là “những tấm bia lịch sử - văn hoá c a đất n ớc”(1). Nghiên cứu địa danh để xác định những thông tin lịch sử - văn hoá, địa lí - văn hoá, ngôn ngữ - văn hoá,. là điều có nghĩa và cần thiết đối với việc giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc. Một trong những triều đại phong kiến tiêu biểu nhất Việt Nam, tiếp nối tinh thần độc lập tự chủ và ý thức tự cường dân tộc của truyền thống cha ông, có công tái thiết và phát triển hưng thịnh inh đô hăng ong trong hành trình nghìn năm, là triều đại Hậu Lê mà rực rỡ nhất là thời ì sơ (14 8 - 1527). Tiền thân của vương triều Hậu là người thủ lĩnh áo vải Lê Lợi và cuộc khởi nghĩa am Sơn hiển hách. Vị trí, vai trò của Lê Lợi và khởi nghĩa am Sơn trong dòng chảy của lịch sử dân tộc đã được khẳng định rõ ràng. Những cống hiến của Lê Lợi và các vương triều Hậu đã .
