Từ sự vận dụng lí thuyết hành động ngôn ngữ, lí thuyết hội thoại, hành động ngôn ngữ trì hoãn đã được bài viết này xác định và phân loại một cách rõ ràng. Đặc biệt, trên cơ sở các tiêu chí nhận diện, bài viết đã phân biệt một cách rõ ràng hành động ngôn ngữ trì hoãn và hành động hứa. | 60 ng«n ng÷ & ®êi sèng Số 9 (227)-2014 HÀNH ĐỘNG NGÔN NGỮ TRÌ HOÃN TRONG TIẾNG VIỆT (Trên cứ liệu các tác phẩm của Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố và Nam Cao) DELAYING LANGUAGE ACTION IN VIETNAMESE (On the evidence of the works of Vu Trong Phung, Ngo Tat To & Nam Cao) LÊ THỊ HIỀN ( HVCH, Trường Đại học Hồng Đức) Abstract: From the applying of action language theory and conversation theory, delaying language action has been clearly identified and categorized. We hope that these identification and classification will contribute to the deeper analysis of delaying language action with related issues such as: narration, point of view and delaying culture of Vietnamese. Key words: language action, delaying language action, performative speech. 1. Trong sự hành chức của tiếng Việt, trì hoãn là một hành động ngôn ngữ há đặc biệt. Phải ở một “tình huống” nào đó, người ta mới thực hiện việc trì hoãn. Để trì hoãn, người ta phải viện dẫn rất nhiều lí do à dù với lì do gì, thì người nói (người trì hoãn) cũng hông thể thực hiện ngay việc mà đáng ra họ phải thực hiện. Vì vậy, trong một chừng mực nào đó, việc trì hoãn gần như là hứa. Về cơ ản, hứa có thể là trì hoãn, nhưng trì hoãn không thể là hứa. Bài viết sẽ vận d ng lí thuyết hành động ngôn ngữ để xác định hành động ngôn ngữ trì hoãn trong sự phân biệt một cách c thể với một hành động rất dễ nhầm lẫn với nó là hứa trong tiếng Việt. ư liệu khảo sát của chúng tôi dựa trên các cứ liệu là các tác phẩm của ũ Trọng Ph ng, Ngô Tất Tố và Nam Cao. 2. Theo Từ điển ti ng Việt [5] , trì hoãn là để chậm lại, làm kéo dài thời gian. Theo cách phân loại các hành động ngôn ngữ thành 5 nhóm của Searle thì trì hoãn là một hành động ngôn ngữ thuộc vào nhóm kết ước (commissives). V trên cơ sở này, chúng tôi cho rằng, hành động ngôn ngữ trì hoãn là khi SP1 nói với SP2 sẽ thực hiện hành động, nhưng hông phải tức thời, mà là một thời điểm nào đó có thể xác định hoặc hông xác định trong tương lai với những điều kiện nào đó. í d : (1) Hắn uống đ c có ba
