Bài viết này tổng hợp những kết quả nghiên cứu về cơ chế xác định giới tính, cơ sở khoa học, phương pháp và thành tựu trong việc chuyển giới tính tôm càng xanh trên thế giới. Tôm càng xanh có cơ chế xác định giới tính là ZW, trong đó con đực đồng hợp (ZZ) và con cái dị hợp (ZW) ở cặp nhiễm sắc thể giới tính. | Tạp chı́ Khoa học Trường Đại học Cầ n Thơ Tập 51, Phần B (2017): 64-71 DOI: NHỮNG THÀNH TỰU TRONG NGHIÊN CỨU CHUYỂN GIỚI TÍNH TÔM CÀNG XANH (Macrobrachium rosenbergii DE MAN, 1879) Dương Thúy Yên1, Bùi Thị Liên Hà2, Trần Ngọc Hải1 và Nguyễn Thanh Phương1 1 2 Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản 2 Thông tin chung: Ngày nhận bài: 10/02/2017 Ngày nhận bài sửa: 05/04/2017 Ngày duyệt đăng: 30/08/2017 Title: Achievements in research on sex reversal of giant freshwater prawn (Macrobrachium rosenbergii De Man, 1879) Từ khóa: Biệt hóa giới tính, chuyển giới tính, Macrobrachium rosenbergii, tôm càng xanh Keywords: Giant freshwater prawn, Macrobrachium rosenbergii, sex determination, sex reversal ABSTRACT This review synthesized studies on sex determination, scientific basis, approaches, and achievements in sex reversal of giant freshwater prawn (GFP) (Macrobrachium rosenbergii) around the world. GFP has a ZW sex determination system, where sex chromosomes are homozygous (ZZ) in males and heterozygous (ZW) in females. Sex differentiation of this species is controlled by protein-like hormone of the androgen gland. Males whose androgen gland is ablated (andrectomy) or in-activated by using RNA interference (RNAi) will develop to neo-females. Mating of these neo-females with normal males produces monosex males. These approaches have been applied successfully in commercial farming of GFP. However, the use of artificial hormone such as 17 αmethyltestosterol was not successful in sex reversal of GFP. TÓM TẮT Bài viết này tổng hợp những kết quả nghiên cứu về cơ chế xác định giới tính, cơ sở khoa học, phương pháp và thành tựu trong việc chuyển giới tính tôm càng xanh trên thế giới. Tôm càng xanh có cơ chế xác định giới tính là ZW, trong đó con đực đồng hợp (ZZ) và con cái dị hợp (ZW) ở cặp nhiễm sắc thể giới tính. Sự biệt hóa giới tính của tôm càng xanh được điều khiển bởi hormon có bản chất protein của tuyến
