Bài viết này phân tích và so sánh đặc điểm cú pháp của đề dẫn thể loại phóng sự trên báo trực tuyến (gồm báo Dân Trí, Vietnamnet) và báo in (gồm báo Tuổi Trẻ, Lao Động) bằng phương pháp thống kê. Chúng tôi đã thu được các kết quả có ý nghĩa thống kê (p < 0,05), cho thấy có sự khác biệt của hai loại hình báo chí trên các bình diện: số lượng câu/ đề dẫn, số lượng từ/câu, đặc điểm của câu theo cấu trúc, theo mục đích phát ngôn và theo câu chủ đề. Đây là các kết quả bước đầu trong chuỗi những đánh giá về sự tương đồng và dị biệt về mặt ngôn ngữ giữa hai loại hình báo trực tuyến và báo in. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ X1-2015 ðặc ñiểm cú pháp của ñề dẫn phóng sự (khảo sát báo: Dân Trí, Vietnamnet, Tuổi Trẻ, Lao ðộng năm 2012 và 2013) • ðặng Thị Hạnh Vân Trường ðại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ðHQG-HCM TÓM TẮT: Bài viết này phân tích và so sánh ñặc ñiểm cú pháp của ñề dẫn thể loại phóng sự trên báo trực tuyến (gồm báo Dân Trí, Vietnamnet) và báo in (gồm báo Tuổi Trẻ, Lao ðộng) bằng phương pháp thống kê. Chúng tôi ñã thu ñược các kết quả có ý nghĩa thống kê (p 0,05) trong nội bộ (hai tờ báo) báo trực tuyến cũng như trong nội bộ (hai tờ báo) báo in: TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 18, SOÁ X1-2015 Bảng 1. Kết quả so sánh trong nội bộ báo in và báo trực tuyến Báo trực tuyến Dân trí Vietnamnet 57 43 70 67 21 36 2 4 0,08* 122 145 13 13 38 44 100 120 0,97 258 303 2 4 0 0 13 15 * 0,87 31 49 26 28 9 5 32 20 52 48 0 0 * 0,08 26,2 ± 12,1 26,4 ± 13,0 0,8 Mục ñích nghiên cứu Số lượng câu/ ñề dẫn 1 câu 2 câu 3 câu 4 câu Trị số p Câu ñơn ñầy ñủ Câu tỉnh lược Câu ghép ñẳng lập Câu ghép chính phụ Câu theo cấu trúc cú pháp Trị số p Câu theo mục ñích phát ngôn Trần thuật Nghi vấn Cầu khiến Cảm thán Trị số p Cấu trúc ñề dẫn theo câu chủ ñề Diễn dịch Quy nạp Song hành Móc xích Tối giản Tổng-Phân-Hợp Trị số p ðộ dài câu theo tiếng Trị số p Tuổi Trẻ 69 63 18 0 0,81* 145 7 25 72 0,54 244 7 0 5 0,95* 36 18 10 21 65 0 0,26* 31,9 ± 16,1 0,54 Báo in Lao ðộng 65 69 16 0 135 9 21 86 232 6 0 6 28 10 14 29 69 0 31,0 ± 15,2 Các kết quả không có sự khác biệt có ý nghĩa chung là báo trực tuyến và ñi so sánh với ñối tượng thống kê là bằng chứng cho thấy: chúng ta có thể còn lại là hai tờ báo in gộp thành – gọi chung là báo gộp hai tờ báo trực tuyến thành một ñối tượng – gọi in. Các kết quả chi tiết ñược trình bày sau ñây: Số lượng câu/ñề dẫn Bảng 2. Số lượng câu trong 1 ñề dẫn 1 câu 2 câu 3 câu 4 câu Tổng Báo trực tuyến Báo in Giá trị p 100 (33,3%) 111 (37%) 83 (27,7%) 6 (2%) 134 (44,7%) 132 (44%) 34 .
