Bài báo giới thiệu chương trình GeoH tính toán dị thường độ cao sử dụng các hệ số điều hòa ở độ và bậc nhất định trong dải sóng dài. Phương pháp tính cũng như kết quả tính toán được so sánh hợp lý với các giá trị sẵn có từ EGM96 cho thấy chương trình cho kết quả ở dải bước sóng dài là đáng tin cậy, có thể sử dụng trong bài toán loại bỏ thành phần bước sóng dài khi xây dựng mô hình quasi-geoid Việt Nam trong tương lai. | TAÏP CHÍ PHAÙT TRIEÅN KH&CN, TAÄP 19, SOÁ K4-2016 Tính toán dị thường độ cao từ hệ số điều hòa ở độ và bậc nhất định trong dải sóng dài Lương Bảo Bình Trường Đại học Bách Khoa, ĐHQG-HCM (Bản thảo nhận ngày 28 tháng 06 năm 2016, hoàn chỉnh sửa chữa ngày 10 tháng 08 năm 2016) TÓM TẮT Dị thường độ cao / cao độ geoid là một đại quả tính toán được so sánh hợp lý với các giá trị lượng cơ bản trong trắc địa, có thể đo trực tiếp sẵn có từ EGM96 cho thấy chương trình cho kết (kết hợp GNSS và thủy chuẩn) hoặc tính từ các quả ở dải bước sóng dài là đáng tin cậy, có thể mô hình trọng lực. Bài báo giới thiệu chương sử dụng trong bài toán loại bỏ thành phần bước trình GeoH tính toán dị thường độ cao sử dụng sóng dài khi xây dựng mô hình quasi-geoid Việt các hệ số điều hòa ở độ và bậc nhất định trong Nam trong tương lai. dải sóng dài. Phương pháp tính cũng như kết Từ khóa: dị thường độ cao, quasi-geoid, mô hình trọng lực, EGM, hệ số điều hòa 1. GIỚI THIỆU Dị thường độ cao có thể được “đo” trực tiếp thông qua đo độ cao chuẩn (bằng dẫn thủy chuẩn) và độ cao trắc địa (bằng GNSS). Tuy nhiên, ứng dụng thực tế thường là ở chiều ngược lại: xác định độ cao chuẩn từ độ cao trắc địa và dị thường độ cao. Khi đó, dị thường độ cao sẽ được tính từ mô hình quasi-geoid địa phương (quốc gia) hoặc từ các mô hình toàn cầu nếu quasi-geoid địa phương chưa sẵn có. Các mô hình trọng lực toàn cầu thường cung cấp kết quả dưới hai dạng: một là trực tiếp các giá trị dị thường độ cao tại các điểm mắt lưới của một lưới đồng góc toàn cầu với độ phân giải nhất định, hai là các hệ số điều hòa cầu đến một độ và bậc nhất định để từ đó người dùng tự tính toán dị thường độ cao cho các vị trí mong muốn (xem thêm mục 2). Hình 1 minh họa các cách thức để có thể lấy được giá trị dị thường độ cao / cao độ geoid từ một mô hình trọng lực: Sử dụng bộ giá trị dị thường độ cao được cung cấp trực tiếp từ mô hình. Khi đó, người sử dụng phải nội suy dị thường độ cao cho các vị trí mình mong muốn từ các vị trí được cung
