Trong kỹ thuật phân tích hoạt độ bằng hệ phổ kế gamma, kết quả phân tích phải lớn hơn giới hạn phát hiện hoạt độ (MDA). Việc cải thiện khả năng giảm phông là một trong những phương pháp phổ biến để giảm MDA, tăng khả năng phân tích hoạt độ của hệ phổ kế gamma. | Science & Technology Development, Vol 20, Nghiên cứu giới hạn phát hiện hoạt độ của hệ phổ kế gamma với các cấu hình che chắn khác nhau • • • • • • Lê Quang Vương Võ Hoàng Nguyên Huỳnh Đình Chương Lầu Minh Phúc Trần Thiện Thanh Châu Văn Tạo Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM (Bài nhận ngày 19 tháng 12 năm 2016, nhận đăng ngày 30 tháng 10 năm 2017) TÓM TẮT Trong kỹ thuật phân tích hoạt độ bằng hệ phổ kế gamma, kết quả phân tích phải lớn hơn giới hạn phát hiện hoạt độ (MDA). Việc cải thiện khả năng giảm phông là một trong những phương pháp phổ biến để giảm MDA, tăng khả năng phân tích hoạt độ của hệ phổ kế gamma. Trong công trình này, chúng tôi thiết kế buồng chì có cấu hình gồm 5 cm chì, lót thêm 2 mm đồng bên trong, MDA của 40K (1460,8 keV), 232Th (208Tl- 2614,5 keV) và 238U (214Pb- 352 keV; 214Bi609,3 keV; 214Bi- 1764,5 keV) giảm thấp nhất 2,6 lần, cao nhất 4,24 lần. Mặt khác, với cấu hình che chắn cải tiến này, MDA của 238U nhỏ hơn hoạt độ phân tích từ các mẫu đất bề mặt tại Việt Nam. Điều đó chứng tỏ hệ phổ kế gamma sử dụng đầu dò NaI(Tl) với cấu hình che chắn cải tiến phù hợp cho việc phân tích hoạt độ 238U trong mẫu môi trường. Từ khóa: giới hạn phát hiện hoạt độ, hệ phổ kế gamma, phân tích hoạt độ MỞ ĐẦU Phông phóng xạ môi trường bao gồm phóng xạ tự nhiên từ các đồng vị như 40K, 232Th, 238U, 235 U (và sản phẩm phân rã của chúng), bức xạ vũ trụ, Khi đo phổ gamma của mẫu phân tích sẽ có đóng góp của phông và làm kết quả phân tích hoạt độ bị sai lệch so với hoạt độ thực tế của đồng vị có trong mẫu. Do đó, việc nghiên cứu giảm phông môi trường được xem là phương pháp quan trọng để nâng cao độ chính xác cho kỹ thuật phân tích hoạt độ bằng hệ phổ kế gamma. Vojtyla và Povinec [1] đã tiến hành khảo sát phông với nhiều cấu hình che chắn khác nhau và nhận thấy rằng khi tăng kích thước, hoặc bề dày lớp che chắn, hoặc lót thêm lớp vật liệu có số bậc nguyên tử Z thấp hơn sẽ làm gia tăng tương tác của muon vũ trụ với vật liệu che chắn, và khi .
