Các hệ thống mờ có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực mô phỏng quá trình và điều khiển. Các hệ thống mờ có thể được thiết kế từ tri thức chuyên gia hoặc từ dữ liệu. Mỗi phương pháp thiết kế đều có những thuận lợi và hạn chế riêng của nó. Trong bài báo này chúng tôi trình bày quá trình xây dựng hệ luật mờ cho hệ mờ từ dữ liệu trong nhận dạng các hệ động lực học. Có nhiều cách tiếp cận khác nhau nhưng bài báo tập trung vào phân tích phương pháp phân cụm trừ để tạo ra các luật mờ. | Trần Mạnh Tuấn và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 116 (02): 73 - 77 ỨNG DỤNG PHÂN CỤM TRỪ MỜ CHO BÀI TOÁN NHẬN DẠNG HỆ ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG TỪ DỮ LIỆU Trần Mạnh Tuấn1*, Lê Bá Dũng2 1 Trường ĐH Công nghệ thông tin và Truyền thông - ĐHTN 2 Viện Công Nghệ Thông tin TÓM TẮT Các hệ thống mờ có ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là trong lĩnh vực mô phỏng quá trình và điều khiển. Các hệ thống mờ có thể đƣợc thiết kế từ tri thức chuyên gia hoặc từ dữ liệu. Mỗi phƣơng pháp thiết kế đều có những thuận lợi và hạn chế riêng của nó. Trong bài báo này chúng tôi trình bày quá trình xây dựng hệ luật mờ cho hệ mờ từ dữ liệu trong nhận dạng các hệ động lực học. Có nhiều cách tiếp cận khác nhau nhƣng bài báo tập trung vào phân tích phƣơng pháp phân cụm trừ để tạo ra các luật mờ. Từ khóa: phân cụm trừ mờ, hệ nhận dạng, điều khiển mờ PHẦN MỞ ĐẦU* Sự phát triển nhanh chóng các hệ thống thông tin nhƣ hiện nay, thì hệ mờ đƣợc áp dụng thành công trong nhiều lĩnh vực nhƣ điều khiển tự động, phân lớp dữ liệu, phân tích việc ra quyết định, các hệ chuyên gia, các cơ sở dữ liệu mờ. Hệ luật mờ xây dựng từ tri thức nói chung hay hệ suy luận mờ nói riêng đƣợc xây dựng theo suy diễn của con ngƣời, là một phần quan trọng trong ứng dụng logic mờ cũng nhƣ trong lý thuyết tập mờ vào thực tế. Có nhiều tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp dựa theo phân lớp dữ liệu, phân cụm dữ liệu, xây dựng cây quyết định.[2,3,4,5] vào xây dựng hệ mờ của các hệ thống thông minh, hệ hỗ trợ ra quyết định. Hệ mờ đƣợc thực hiện từ các luật mờ và các luật mờ này đƣợc xây dựng từ tri thức của các chuyên gia trong một lĩnh vực cụ thể. Phân cụm dữ liệu đang là một vấn đề quan tâm nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nƣớc [2,3,4,5] và có nhiều thuật toán phân cụm đƣợc đề xuất. Trong đó, một số thuật toán phân cụm đƣợc sử dụng kết hợp với giải thuật di truyền trong quá trình thực hiện. Một cách tiếp cận khác mà bài báo nêu ra đó là xây dựng hệ luật mờ từ dữ liệu cho nhận dạng hệ điều khiển. Bài báo trình
