Qua việc khảo sát và phân loại các đơn vị đồng nghĩa đối với sự thể hiện chủ thể phát ngôn trong truyện ngắn của Nguyễn Tuân, người viết đã chỉ ra những giá trị của việc sử dụng các đơn vị đồng nghĩa; sự thể hiện vốn từ phong phú và khả năng sáng tạo những đơn vị ngôn ngữ của tác giả Nguyễn Tuân – một trong số các nhà văn xuất sắc của văn học Việt Nam, một bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ. | Lê Thị Hƣơng Giang Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 118(04): 13 - 20 VAI TRÕ CỦA CÁC ĐƠN VỊ ĐỒNG NGHĨA ĐỐI VỚI SỰ THỂ HIỆN CHỦ THỂ PHÁT NGÔN TRONG TRUYỆN NGẮN CỦA NGUYỄN TUÂN Lê Thị Hƣơng Giang* Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Qua việc khảo sát và phân loại các đơn vị đồng nghĩa đối với sự thể hiện chủ thể phát ngôn trong truyện ngắn của Nguyễn Tuân, ngƣời viết đã chỉ ra những giá trị của việc sử dụng các đơn vị đồng nghĩa; sự thể hiện vốn từ phong phú và khả năng sáng tạo những đơn vị ngôn ngữ của tác giả Nguyễn Tuân – một trong số các nhà văn xuất sắc của văn học Việt Nam, một bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ. Từ khóa: đồng nghĩa , truyện ngắn, chủ thể phát ngôn, Nguyễn Tuân ĐẶT VẤN ĐỀ* Đồng nghĩa là một hiện tƣợng có tính phổ quát trong tất cả các ngôn ngữ. Đồng nghĩa cung cấp cho ngƣời sử dụng ngôn ngữ khả năng lựa chọn phƣơng tiện biểu đạt để diễn tả một cách trung thành nhất tƣ tƣởng, tình cảm của mình trong ngững cảnh huống giao tiếp cụ thể. Nguyễn Tuân là một trong số các nhà văn xuất sắc của văn học Việt Nam. Tài hoa của Nguyễn Tuân biểu hiện trên nhiều mặt: sự uyên bác, năng lực sáng tạo độc đáo trong đó phải kể đến tài hoa về dùng từ. “Đi trên con đƣờng nghệ thuật ngôn từ, Nguyễn Tuân đã trở thành ngƣời phát hiện, ngƣời khám phá những khả năng chƣa từng biết đến của tiếng Việt ta”[1, ] Việc tìm hiểu các đơn vị đồng nghĩa đối với sự thể hiện chủ thể phát ngôn trong truyện ngắn của Nguyễn Tuân sẽ là một cách tiếp cận mới trên phƣơng diện ngôn ngữ. Qua đó, ngƣời đọc sẽ hiểu rõ hơn những tâm tƣ, trăn trở mà tác giả đã kín đáo truyền thông điệp tới ngƣời đọc. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Từ ngữ đồng nghĩa là những đơn vị từ hoặc cụm từ có chức năng biểu thị cùng một đối tƣợng. Trong ngôn ngữ học hiện nay có sự phân biệt giữa đồng nghĩa và đồng sở chỉ. Tuy nhiên, trong bài viết này chúng tôi gọi chung các từ hoặc ngữ có một nét nghĩa nào đó đồng nhất là những từ ngữ đồng nghĩa * Tel: 0989 090076, Email: hoặc đơn vị .
