Bài báo này trình bày những kết quả nghiên cứu các phương pháp giải quyết bài toán tối ưu đa mục tiêu với chuẩn tối ưu tổ hợp S và chuẩn tối ưu tổ hợp R. Đã tiến hành nghiên cứu thực nghiệm để xây dựng các hàm mục tiêu mô tả sự ảnh hưởng của các yếu tố công nghệ (nhiệt độ, thời gian, nồng độ HCl) đến quá trình chiết chất màu anthocyanin. Bằng phương pháp tối ưu đa mục tiêu với chuẩn tối ưu tổ hợp R đã xác định được điều kiện công nghệ tối ưu cho quá trình chiết tách. | TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KH CN TẬP 11 SÓ 09 - 2008 TỐI ƯU ĐA MỤC TIÊU VỚI CÁC CHUẢN TÓI ƯU TỔ HỢP S VÀ R ỨNG DỤNG TRONG QUÁ TRÌNH CHIẾT TÁCH CHẤT MÀU ANTHOCYANIN Lê Xuân Hải 1 Nguyễn Thị Lan 2 1 Trường Đại học Bách khoa ĐHQG-HCM 2 Trường Đại học Bách khoa Đại học Đà Nằng Bài nhận ngày 10 tháng 01 năm 2008 hoàn chỉnh sửa chữa ngày 12 tháng 06 năm 2008 TÓM TẢT Bài báo này trình bày những kết quả nghiên cứu các phương pháp giải quyết bài toán tối ưu đa mục tiêu với chuẩn tối ưu tổ hợp S và chuẩn tối ưu tổ hợp R. Đã tiến hành nghiên cứu thực nghiệm để xây dựng các hàm mục tiêu mô tả sự ảnh hưởng của các yếu tố công nghệ nhiệt độ thời gian nồng độ HCl đến quá trình chiết chất màu anthocyanin. Bằng phương pháp tối ưu đa mục tiêu với chuẩn tối ưu tổ hợp R đã xác định được điều kiện công nghệ tối ưu cho quá trình chiết tách chất màu anthocyanin có độ màu cao nhiệt độ -510C thời gian chiết - 56 phút nồng độ HCl - 0 41N và thu được kết quả hàm lượng anthocyanin đạt 1 203 với độ màu là 3 202. VẤN ĐỀ Anthocyanin là hợp chất màu hữu cơ thiên nhiên thuộc nhóm flavonoid có màu đỏ tím tồn tại trong một số rau quả. Anthocyanin là một glucoside do gốc đường glucose galactose hay rhamnose kết hợp với gốc aglucone. Khung carbon gồm hai vòng benzen A B R1 R2 là nhóm hydroxy hoặc metoxy và vòng pyran C. Ngoài việc cho màu sắc đẹp anthocyanin giúp cơ thể ngăn ngừa chống một số bệnh và có khả năng kháng khuẩn. Chính vì vậy việc nghiên cứu thu nhận chất màu anthocyanin từ các loại rau quả làm chất màu an toàn trong thực phẩm là vấn đề cần thiết. Trong quá trình nghiên cứu chiết tách anthocyanin cả hai tiêu chí hàm lượng và độ màu của dung dịch thu được đều mong muốn đạt được kết quả tốt nhất. Vì vậy đã xuất hiên sự đòi hỏi phải đặt ra và giải quyết một cách chuẩn mực bài toán tối ưu BTTƯ đa mục tiêu. Đây là lớp bài toán tối ưu thường xuyên xuất hiện trong thực tế và gây ra rất nhiều lúng túng cho các nhà nghiên cứu thuộc các lĩnh vực khác nhau. Bài báo này trình bày các kết quả nghiên cứu
