Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh có “sở trường” đặc biệt về đề tài lịch sử với tác phẩm tiêu biểu: Hồ Quý Ly. Là tiểu thuyết đầu tiên (ở Việt Nam) về hình ảnh Hồ Quý Ly và các nhân vật lịch sử khác, tác phẩm đã cung cấp những điểm nhìn nhiều chiều về các nhân vật với sự đan bện giữa quá khứ và hiện tại; làm sống lại những giá trị khuất lấp, ẩn ngầm; lí giải lịch sử bằng cái nhìn khoan dung của văn hóa. | Phùng Phương Nga và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 105(05): 175 - 178 NHÂN VẬT LỊCH SỬ TRONG TIỂU THUYẾT HỒ QUÝ LY CỦA NGUYỄN XUÂN KHÁNH TỪ GÓC NHÌN VĂN HÓA Phùng Phương Nga1*, Đoàn Đức Hải2 1 Trường Đại học Khoa học – ĐH Thái Nguyên, 2Đại học Thái Nguyên TÓM TẮT Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh có “sở trường” đặc biệt về đề tài lịch sử với tác phẩm tiêu biểu: Hồ Quý Ly. Là tiểu thuyết đầu tiên (ở Việt Nam) về hình ảnh Hồ Quý Ly và các nhân vật lịch sử khác, tác phẩm đã cung cấp những điểm nhìn nhiều chiều về các nhân vật với sự đan bện giữa quá khứ và hiện tại; làm sống lại những giá trị khuất lấp, ẩn ngầm; lí giải lịch sử bằng cái nhìn khoan dung của văn hóa. Xây dựng vật Hồ Quý Ly không chỉ là một “kẻ phản loạn” mà còn là một hùng tướng, một nhà cải cách tài ba trên nhiều phương diện; các mệnh quan triều đình là những “kẻ sĩ tài danh” của Kinh thành đã tạo nên những “hấp lực” đặc biệt cho tác phẩm. Từ khóa: Nguyễn Xuân Khánh, Hồ Quý Ly, văn hóa, lịch sử. Trong bối cảnh văn học Việt Nam hiện nay, không có mấy người ở độ tuổi “thất thập cổ lai hy” còn làm xôn xao văn đàn nghệ thuật như nhà văn Nguyễn Xuân Khánh. Cái tên Nguyễn Xuân Khánh đã trở thành một hiện tượng nổi bật thu hút sự chú ý của nhiều người.* Tiểu thuyết Hồ Quý Ly có độ dày 802 trang được nhà văn viết xong vào tháng 4/1999 và xuất bản năm 2000 tại Nhà Xuất bản Phụ nữ. Đây là cuốn tiểu thuyết đầu tiên nhà văn được trả lại tên của mình và được kí Nguyễn Xuân Khánh ở cuối tác phẩm. Đọc Hồ Quý Ly độc giả như được sống lại một thời kì của quá khứ, thấy được những kiến giải mới mẻ của nhà văn về nhiều sự kiện, nhân vật lịch sử qua bức tranh văn hóa dân tộc. Tiểu thuyết Hồ Quý Ly đã đem đến sự hòa hợp giữa lịch sử và văn hóa dân tộc, đem đến sự đan bện giữa quá khứ và hiện tại, làm sống lại những giá trị khuất lấp, ẩn ngầm; lí giải lịch sử bằng cái nhìn khoan dung của văn hóa. Chân dung các nhân vật được nhà văn xây dựng trong tác phẩm không chỉ mang dấu ấn của lịch sử, mà còn là những con người văn hóa,
