Hằng số bền của các phức đơn, đa phối tử của một số nguyên tố đất hiếm nặng (Tb, Dy, Ho, Er) với L – tyrosin và axetyl axeton đã xác định được bằng phương pháp chuẩn độ đo pH ở (30 ± 10C, I = 0,1). Các phức chất với tỉ lệ mol của các cấu tử là 1: 2 có dạng LnTyr2+ và LnAcAc2+, Ln(AcAc)2 2+ (Ln: Tb, Dy, Ho, Er). Sự tạo phức xảy ra tốt trong khoảng pH từ 6 đến 8. Độ bền của các phức chất tăng từ Tb đến Er. Các phức chất với tỉ lệ 1:2:2 có dạng LnAcAcTyr+ , tỉ lệ 1:4:2 có dạng Ln(AcAc)2Tyr. Sự tạo phức xảy ra tốt trong khoảng pH từ 7 đến 9. Độ bền của các phức chất giảm từ Tb đến Er. Các phức đa phối tử bền hơn các phức đơn phối tử. | Nguyễn Thu Hiền và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 106(06): 93 - 96 NGHIÊN CỨU SỰ TẠO PHỨC ĐA PHỐI TỬ CỦA MỘT SỐ NGUYÊN TỐ ĐẤT HIẾM NẶNG (Tb, Dy, Ho, Er) VỚI L – TYROSIN VÀ AXETYL AXETON TRONG DUNG DỊCH BẰNG PHƯƠNG PHÁP CHUẨN ĐỘ ĐO pH Nguyễn Thu Hiền, Lê Hữu Thiềng* Trường Đại học Sư phạm – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Hằng số bền của các phức đơn, đa phối tử của một số nguyên tố đất hiếm nặng (Tb, Dy, Ho, Er) với L – tyrosin và axetyl axeton đã xác định được bằng phương pháp chuẩn độ đo pH ở (30 ± 10C, I = 0,1). Các phức chất với tỉ lệ mol của các cấu tử là 1: 2 có dạng LnTyr2+ và LnAcAc2+, Ln(AcAc)22+ (Ln: Tb, Dy, Ho, Er). Sự tạo phức xảy ra tốt trong khoảng pH từ 6 đến 8. Độ bền của các phức chất tăng từ Tb đến Er. Các phức chất với tỉ lệ 1:2:2 có dạng LnAcAcTyr+, tỉ lệ 1:4:2 có dạng Ln(AcAc)2Tyr. Sự tạo phức xảy ra tốt trong khoảng pH từ 7 đến 9. Độ bền của các phức chất giảm từ Tb đến Er. Các phức đa phối tử bền hơn các phức đơn phối tử. Từ khóa: phức chất, nguyên tố đất hiếm, L – tyrosin, axetyl axeton. MỞ ĐẦU* Phức chất của L – tyrosin với một số nguyên tố đất hiếm đã được nhiều tác giả quan tâm nghiên cứu bởi sự đa dạng và ứng dụng của chúng trong y dược [6, 7]. Trong các bài báo trước [3, 4, 5] chúng tôi thông báo kết quả tổng hợp phức rắn của một số nguyên tố đất hiếm: Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Lu với L – tyrosin và nghiên cứu chúng bằng các phương pháp như phân tích nhiệt, quang phổ hồng ngoại, đo độ dẫn điện. Trong bài báo này, chúng tôi trình bày kết quả nghiên cứu sự tạo phức đơn, đa phối tử của Tb, Dy, Ho, Er với L – Tyrosin (HTyr) và axetyl axeton (HAcAc) trong dung dịch bằng phương pháp chuẩn độ đo pH. THỰC NGHIỆM VÀ KẾT QUẢ Hóa chất và thiết bị - Các dung dịch Tb3+, Dy3+, Ho3+, Er3+ được chuẩn bị từ các oxit đất hiếm tương ứng của hãng Wako (Nhật Bản), độ tinh khiết 99,99%. - Các dung dịch L – Tyrosin, axetyl axeton tinh khiết hóa học được xác định lại hằng số phân li ở điều kiện thí nghiệm (30 ± 10C). * Tel: 0982859002 - Dung dịch KOH dùng để chuẩn .