Bắc Kạn là một tỉnh miền núi nằm ở vùng Đông Bắc Tổ quốc, điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn nên việc nghiên cứu, đánh giá cảnh quan của tỉnh Bắc Kạn để phục vụ các mục đích thực tiễn sẽ góp phần tạo ra những bước đi mới cho sự phát triển của tỉnh. Để thực hiện điều đó, trước hết chúng ta cần đi sâu nghiên cứu và làm rõ được đặc điểm và vai trò của các thành phần cấu tạo nên cảnh quan tỉnh Bắc Kạn. | Phạm Hương Giang Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 103(03): 121 - 124 KHÍ HẬU VÀ SỰ THÀNH TẠO CẢNH QUAN TỈNH BẮC KẠN Phạm Hương Giang* Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Bắc Kạn là một tỉnh miền núi nằm ở vùng Đông Bắc Tổ quốc, điều kiện kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn nên việc nghiên cứu, đánh giá cảnh quan của tỉnh Bắc Kạn để phục vụ các mục đích thực tiễn sẽ góp phần tạo ra những bước đi mới cho sự phát triển của tỉnh. Để thực hiện điều đó, trước hết chúng ta cần đi sâu nghiên cứu và làm rõ được đặc điểm và vai trò của các thành phần cấu tạo nên cảnh quan tỉnh Bắc Kạn, trong đó đặc biệt chú ý tới nhân tố khí hậu, bởi đây là nhân tố hết sức nhạy cảm, chịu tác động và tác động ngược lại đến các nhân tố khác hết sức mạnh mẽ, tạo ra sự đa dạng và biến đổi của cảnh quan. Vì vậy, nghiên cứu đặc điểm và vai trò của khí hậu trong sự thành tạo cảnh quan tỉnh Bắc Kạn sẽ mang lại ý nghĩa to lớn cả về mặt lý luận và thực tiễn. Từ khóa: đặc điểm, vai trò, khí hậu, tác động, cảnh quan. Đặc điểm khí hậu tỉnh Bắc Kạn* * Chế độ bức xạ: Bắc Kạn có điều kiện bức xạ, nắng khá dồi dào. Tổng lượng bức xạ trung bình nhiều năm là 124 Kcal/cm2/năm, thuộc loại trung bình ở Bắc Bộ. Trong biến trình năm, tổng lượng bức xạ trên được phân bổ thành hai mùa rõ rệt: thời kỳ hè - thu, lượng bức xạ tổng cộng luôn vượt 10 Kcal/cm2/tháng, cao nhất là trong các tháng 6, 7; thời kỳ đông - xuân, lượng bức xạ tổng cộng tháng ít hơn, dao động từ 6 - 9 Kcal/cm2/tháng, thấp nhất là vào thời kỳ mưa phùn (tháng 2, 3). * Chế độ mây: Lượng mây trung bình ở Bắc Kạn khá cao, khoảng từ 7,5 - 8,1/10 bầu trời, phù hợp với quy luật chung của toàn vùng Bắc Bộ. Thời kỳ nhiều mây là thời kì có mưa phùn vào các tháng đầu năm (tháng 1 - 4), lượng mây tổng quan đạt từ 8,3 - 9 phần mười bầu trời. Thời kỳ ít mây là vào các tháng cuối năm (9 - 12), lượng mây tổng quan chỉ khoảng 6,3 - 6,7/10 bầu trời. * Chế độ nắng: Số giờ nắng ở Bắc Kạn thuộc loại trung bình, mỗi năm có khoảng 1555 giờ nắng, thấp hơn .