Với đồng dao nói chung và đồng dao các dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc nói riêng cũng không nằm ngoài quy luật nói trên song chúng lại có những đặc điểm riêng. Vì phụ thuộc vào đối tượng là các em nhỏ và nhằm đáp ứng nhu cầu nhận thức thế giới khách quan của trẻ thơ nên thời gian của đồng dao thường là thời gian hiện tại và thời gian cụ thể. | Lèng Thị Lan Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 98(10): 125 - 128 TÌM HIỂU YẾU TỐ THỜI GIAN NGHỆ THUẬT CỦA ĐỒNG DAO CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ MIỀN NÚI PHÍA BẮC Lèng Thị Lan* Trường Đại học Nông Lâm- ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Thời gian và không gian nghệ thuật là phạm trù của hình thức thể hiện phương thức tồn tại và triển khai của thế giới nghệ thuật, một mặt thuộc về phương diện đề tài mặt khác thể hiện nguyên tắc cơ bản của việc tổ chức tác phẩm. Với đồng dao nói chung và đồng dao các dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc nói riêng cũng không nằm ngoài quy luật nói trên song chúng lại có những đặc điểm riêng. Vì phụ thuộc vào đối tượng là các em nhỏ và nhằm đáp ứng nhu cầu nhận thức thế giới khách quan của trẻ thơ nên thời gian của đồng dao thường là thời gian hiện tại và thời gian cụ thể. Ở bài viết này, bước đầu tập trung phân tích yếu tố thời gian nghệ thuật trong đồng dao các dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc, qua đó đưa ra một cách nhìn nhận mới về thời gian nghệ thuật – một yếu tố quan trọng cấu thành nên tác phẩm đồng dao. Từ khóa: thời gian, nghệ thuật, đồng dao dân tộc Trong ca dao thời gian nghệ thuật là phương tiện biểu đạt trạng thái tâm hồn của con người. Trong sử thi, thời gian nghệ thuật là thời gian lịch sử được thêu dệt mang tính khái quát, còn thời gian của cổ tích, thần thoại hay truyền thuyết thường là thời gian quá khứ hoặc thời gian kéo dài với những công thức phiếm chỉ “một hôm”, “ít lâu sau”, “từ đó” Thời gian nghệ thuật của đồng dao khác với các loại văn học dân gian ở chỗ, vì nó gắn với nhu cầu nhận thức thế giới khách quan của trẻ nên thời điểm diễn xướng chính là thời gian hiện tại trong diễn xướng đồng dao. Khi phân tích yếu tố thời gian nghệ thuật của đồng dao các dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc, bước đầu chúng tôi nhận diện và phân loại theo hai phương thức biểu hiện của thời gian, đó là:* Thời gian hiện tại (không có từ chỉ thời gian) trong hát đồng dao Trong đồng dao thời gian hiện tại chính là thời gian của trò chơi hay là những bài .
