Bài báo này trình bày giải thuật di truyền trong trường hợp các gen của mỗi cá thể không bình đẳng mà phụ thuộc vào nhau. Phần ứng dụng xét một bài toán cụ thể là điều hành bốn hồ chứa nước trong lĩnh vực thủy văn. | Vũ Trọng Sinh và đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 80(04): 127 - 131 GIẢI THUẬT DI TRUYỀN VỚI CÁC GEN PHỤ THUỘC NHAU Vũ Trọng Sinh1, Trương Thị Hương2, Vũ Mạnh Xuân*2 1 Trường ĐH Khoa học - ĐH Thái Nguyên ,2Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Bài báo này trình bày giải thuật di truyền trong trường hợp các gen của mỗi cá thể không bình đẳng mà phụ thuộc vào nhau. Phần ứng dụng xét một bài toán cụ thể là điều hành bốn hồ chứa nước trong lĩnh vực thủy văn. Từ khóa: Giải thuật di truyền, gen, điều hành hồ nước MỞ ĐẦU* Trong các bài toán tối ưu số được giải bằng giải thuật di truyền, vai trò của các gen thường là bình đẳng với nhau, không phụ thuộc vào cách mã hóa [4]. Đối với những bài toán với các thành phần (gen) của cá thể (lời giải) không bình đẳng mà phụ thuộc nhau, việc thực hiện các toán tử lai ghép (crossover) và đột biến (mutation) cần được xem xét chi tiết. Khi lai ghép hoặc đột biến làm biến đổi giá trị tại một gen nào đó, các gen khác có quan hệ với nó cũng cần phải biến đổi theo để đảm bảo không vi phạm các ràng buộc. Bài báo này trình bày giải pháp thực hiện các toán tử di truyền với các gen trong mỗi cá thể không độc lập với nhau và ứng dụng cho một bài toán cụ thể trong lĩnh vực thủy văn. Bài báo có cấu trúc như sau: Sau phần mở đầu là khái quát về giải thuật di truyền mã hóa số thực với vai trò các gen không bình đẳng. Phần tiếp theo trình bày một bài toán cụ thể điều hành van xả nước của bốn hồ chứa nước và sử dụng giải thuật di truyền giải bài toán trên. Phần cuối cùng là kết luận và danh mục tài liệu tham khảo. GIẢI THUẬT DI TRUYỀN VỚI CÁC GEN PHỤ THUỘC NHAU Đối với giải thuật di truyền mã hóa nhị phân (mỗi gen chỉ có giá trị 0 hay 1 với các toán tử lai ghép thông thường như lai một điểm, lai đa điểm hay lai mặt nạ và phép đột biến là phép đảo bit), vai trò các gen là bình đẳng với nhau. Thực tế, mỗi nhóm bit biểu thị một thành phần của cá thể, nên giữa các nhóm bit này có thể có những quan hệ phụ thuộc nhau. * Tel: 0912700396; .
