Một phương pháp giải thích điển hình và cũng có nhiều sức thuyết phục là đưa ra một số tiêu chí khu biệt động từ và tính từ, thậm chí kết hợp các tiêu chí lại, nhưng kết quả cho thấy không triệt để. Bài viết muốn đi từ góc độ lý luận phạm trù hóa của ngôn ngữ học tri nhận để giải thích vấn đề này. | Quách Thị Nga Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 65(03): 9 - 14 BÀN VỀ SỰ QUI LOẠI TỪ LOẠI CỦA ĐỘNG TỪ CHỈ TÂM LÝ TRONG TIẾNG HÁN HIỆN ĐẠI Quách Thị Nga* Khoa Ngoại ngữ - Đại học Thái Nguyên TÓM TẮT Từ chỉ tâm lý được giới ngôn ngữ học Hán ngữ qui loại là động từ. Nhưng chúng ta đều biết từ chỉ tâm lý là từ lưỡng tính động – tính. Phần đa từ chỉ tâm lý là tính từ, phần ít là động từ. Số ít là động từ này không thể dùng như một tính từ nhưng số nhiều tính từ này lại có thể dùng như động từ. Chính vì vậy, từ chỉ tâm lý được thống nhất qui về động từ. Sự chuyển đổi từ loại trong ngôn ngữ là hiện tượng phổ biến, đặc biệt là động từ chỉ tâm lý. Đây là vấn đề gây nhiều tranh luận trong giới ngôn ngữ học. Một phương pháp giải thích điển hình và cũng có nhiều sức thuyết phục là đưa ra một số tiêu chí khu biệt động từ và tính từ, thậm chí kết hợp các tiêu chí lại , nhưng kết quả cho thấy không triệt để. Bài viết muốn đi từ góc độ lý luận phạm trù hóa của ngôn ngữ học tri nhận để giải thí ch vấn đề này. Từ khóa: Hán ngữ, động từ chỉ tâm lý, từ loại, ngôn ngữ học tri nhận, phạm trù Từ trước đến nay, từ loại là vấn đề được giới ngôn ngữ chú trọng . Ngữ pháp Hán ngữ hiện đại cơ sở căn cứ vào hì nh thái của từ như “化”、“得”để chỉ ra đặc điểm của động từ , căn cứ vào dạng thức trùng điệp của động từ mà chỉ ra một số qui luật của tính từ. Học giả Liễu Định Văn cho rằng : Động từ chỉ tâm lý mang tân ngữ không có giới hạn , có thể mang tân ngữ là danh từ , động từ , tính từ. Ông chỉ ra : Động từ chỉ tâm lý có thể kết hợp cùng phó từ chỉ trình độ . Giáo sư Lã Thúc T ương khi nói về mối quan hệ giữa nghĩ a của từ và từ loại đã nhấn mạnh tầm quan trọng của nghĩ a của từ với việc phân loại từ tính của từ . Đầu tiên , ông trí ch dẫn SaHe, Matuofuyuanshi trong kết cấu câu tiếng Nga đã nhấn mạ nh “Sự phân loại từ , ngoài nền tảng kết cấu học còn có một nền tảng
